Warszawa, kolekcja prywatna kolekcja spadkobierców artysty

Obrazy Tatarczyka są w tym swoim ukrytym, ale też zmysłowym bogactwie formy wielką apoteozą malarstwa. (…) Jego płótna – jakby poza tym co na nich wyrażone, a co składa się z zobaczonego i przeżytego – zdają się opiewać samą materię malarską. Materię, przez którą istnieją i w której tkwią tak głęboko jak w życiu. (Baraniewski W., malarska treść egzystencji. Uwagi o twórczości Tomasza Tatarczyka, malarza spod Kazimierza, w: „Brulion Kazimierski” nr 3, wiosna – lato 2002, s. 15) „Ciemny wąwóz” rozpościera się przed widzem trochę mroczny i drapieżny, ale przede wszystkim intrygujący. To nie pierwsze zaproszenie do samotnej drogi, jakie wysyła Tomasz Tatarczyk. Droga przez wąwóz namalowana z perspektywy kroczącego nią wędrowca zaprasza do podjęcia wysiłku. Wrażenie potęguje skala płótna. Obrazy Tatarczyka to nie zaludnione krainy, człowieka trudno w nich spotkać. Prędzej jego ślad na śniegu lub sylwetkę w cieniu. Czasem pojawia się pies, niczym przewodnik. To ciche pejzaże – syntetyczne i sprowadzone niemalże do abstrakcji. Obrazy spokojne, odarte z wszystkiego, co zbędne. Na pierwszy rzut oka dominującymi barwami są szarość, czerń i biel, jednak to tylko wrażenie. Prostotę kompozycji Tatarczyk równoważy złożonością swojego warsztatu – każdy kolor składa się tu z wielu odcieni, mieni się pod wpływem światła – nagle widoczne stają się niuanse błękitów i żółci. Ważną rolę odbiera też wyraźnie odczuwalna pod palcami faktura obrazu, która w przypadku „Ciemnego wąwozu” przypomina w zasadzie relief. Pieczołowitość w metodzie malarskiej tłumaczyć można bardzo osobistym stosunkiem, jaki Tatarczyk miał do swoich obrazów. Każdy z nich stanowił odrębną opowieść o rzeczywistości odczuwanej z dużą intensywnością. Przyjąwszy postawę wycofania artysta ograniczył się w ostatnich latach życia do mikrokosmosu nadwiślańskiej, flisackiej wsi. Oddalenie od wielkiego miasta dało mu możliwość silniejszego odczuwania otaczającej przyrody. Wielokrotnie powracał do tych samych motywów: zamknięte bramy, drogi, wzgórza, wąwozy, woda i unoszące się na jej powierzchni łodzie lub brodzące w niej psy. „Ciemny wąwóz” to obraz szczególny, będący jednym z ostatnich namalowanych przez Tatarczyka przed śmiercią. To symboliczne epitafium artysty, dla którego życie było tylko częścią drogi. Przez ciemny wąwóz prowadzi bowiem ku górze jasna ścieżka, która zdaje się nie mieć końca.

Tomasz Tatarczyk urodził się w 1947 roku w Katowicach. W latach 1966-1972 studiował na Politechnice Warszawskiej, a następnie w latach 1976-1981 na Wydziale Malarstwa warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Dyplom uzyskał w pracowni profesora Jana Tarasina. W latach 1980-1986 pracował jako pedagog w macierzystej uczelni. W okresie stanu wojennego przyłączył się do niezależnego ruchu artystycznego, wystawiając swoje obrazy w kościołach. W 1990 roku zdobył jedną z nagród na XV Festiwalu Polskiego Malarstwa Współczesnego w Szczecinie. Od 1984 roku związany był z Galerią Foksal w Warszawie. W latach 1987-1988 był stypendystą Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku, a następnie Fundacji Batorego i Fundacji Rockefellera we Włoszech. Jego prace pokazywane były w licznych galeriach w kraju i zagranicą, m.in. w BWA w Lublinie, Galerii Awangarda we Wrocławiu, Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie, Galerii 86 w Łodzi, w Galerii Zachęta w Warszawie, Soho Center for Visual Arts w Nowym Jorku, Galerie Ucher w Kolonii. Uczestniczył w licznych wystawach zbiorowych – z ważnych wystaw zbiorowych warto wymienić: „4 Foksal Gallery Artists” w Richard Demarco Gallery w Edynburgu, „Dialog” w Moderna Museet w Sztokholmie, „Essence and Persuasion – the Power of Black and White” w Anderson Gallery w Buffalo oraz „Cztery pory roku” w Schirn Kunsthalle we Frankfurcie nad Menem. W 1999 roku został laureatem Grand Prix Międzynarodowego Konkursu Rysunku we Wrocławiu. W 2009 roku uhonorowany został za 2008 rok nagrodą im. Jana Cybisa przyznawaną wybitnym malarzom przez Związek Polskich Artystów Plastyków za całokształt twórczości. W ostatnich latach życia Tatarczyk zmagał się z chorobą. Zmarł 10 kwietnia 2010 roku.