Polswissart

Prezentowany obraz stanowi analogię do słynnego obrazu o tym samym tytule Chrystus Król, który Adam Styka namalował na zamówienie do warszawskiego kościoła pod wezwaniem św. Wincentego Pallotiego. Na krótko przed wybuchem Powstania Warszawskiego księża pallotyni złożyli zamówienie u artysty na obraz przedstawiający Chrystusa Króla. 54-letni wówczas artysta bardzo poważnie podszedł do zlecenia. Studiował ewangelię, przyjmował różnorakie koncepcje, do żadnej jednak nie będąc przekonanym. Te wahania przerwała osobista tragedia artysty, związana z aresztowaniem przez Niemców jego syna. Powstał obraz, na którym Chrystus został ukazany w momencie przemienienia na górze Tabor, z postaciami Eliasza i Mojżesza, a także z motywem kuli ziemskiej jako symbolem nękanej wówczas wojną ludności. Stworzenie dzieła wiązało się z ogromnym wysiłkiem emocjonalnym artysty, było również początkiem zwrócenia się ku głębokiej wierze. Przez pewien czas obraz na życzenie autora wystawiony był w witrynie jednego ze sklepów przy Nowym Świecie, by mieszkańcy Warszawy mogli uczestniczyć w osobistym przeżyciu artysty i zapewne odczytać patriotyczną wymowę obrazu. Praca znalazła się w miejscu przeznaczenia dopiero po upadku powstania i znajdowała się tam do niefortunnego pożaru w styczniu 2007 roku, w którym obraz spłonął. Podobnie jak w słynnym pierwowzorze, w prezentowanym obrazie nadnaturalnej wielkości postać Jezusa wypełnia całą przestrzeń płótna. Nie ma w niej jednak postaci proroków ani też motywu kuli ziemskiej. Postać Chrystusa w złotej koronie cierniowej wznoszącego prawą rękę w geście Pantokratora jest centrum skadrowanej kompozycji. Jego obrócone ku niebu oczy, podobnie jak w słynnym obrazie z kościoła pallotynów, świadczą, że nie było celem artysty ukazanie go tylko jako władcy, ale też jako sługi. Nie jest wiadomy cel, w jakim artyta wykonał inną wersję znanego obrazu. Można tylko domniemywać, że motyw ten, przez okoliczności, w których był stworzony nabrał dla autora szczególnego znaczenia i postanowił utrwalić go w trochę innym wariancie. Nie ulega wątpliwości, że wymowa, siła oddziaływania, jak również wartość historyczna tego obrazu jest niezaprzeczalna, zwłaszcza, że nie istnieje już pierwotna wersja obrazu.