Polswissart

Mimo niezaprzeczalnego kunsztu oraz upływu półtorej wieku, twórczość Oknińskiego pozostaje nadal do ponownego odkrycia, jego obrazy spotykane są niesłychanie rzadko i stanowią bardzo ciekawą propozycję dla kolekcjonerów malarstwa XIX wieku. Obraz Na zesłanie jest w pełni reprezentatywny dla monachijskiego malarstwa pejzażowego. Kompozycja zamknięta jest poprzez charakterystyczny tzw. „ręcznikowy”, poziomy format i opracowana zgaszoną paletą szarości i ugrów. Obraz mimo swej niesłychanej nastrojowości, porusza bardzo ważny ale i traumatyczny dla polaków temat powstania styczniowego i jego straszliwych następstw. Przedstawia pędzący przez błotniste pustkowie powóz. Zapada zmierzch. Jest prawie ciemno. Trzej zesłańcy w powozie patrzą biernie przed siebie, woźnica popędza konie. Wóz eskortują trzej rosyjscy żołnierze. Pod ciemnymi, ciężkimi od zimowych słot chmurami krążą spłoszone przez jeźdźców czarne wrony, kilka siedzi jeszcze na przydrożnym krzewie – to jedyni świadkowie losu powstańców. Nastrój pustego, błotnistego pejzażu rozciągającego się aż po horyzont zestawiony jest z emocjami osób w powozie a całość sceny owiana jest niepokojącym klimatem zimnego zmierzchu. To mistrzowskie posługiwanie się zarówno narracją, techniką malarską jak i psychologią odczucia światła i barw pozwala wyróżnić Oknińskiego jako jednego z najciekawszych artystów malarstwa XIX wiecznego.

Malarze polscy w Monachium, BWA, Wałbrzych, lipiec-sierpień 2006.
I po co myśmy tam jechali! Stanisław Witkiewicz 1901. Malarze polscy w Monachium,
Muzeum Okręgowe w Suwałkach, maj-sierpień 2005.
I po co myśmy tam jechali! Stanisław Witkiewicz 1901. Malarze polscy w Monachium,
Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, marzec-kwiecień 2006.
I po co myśmy tam jechali! Stanisław Witkiewicz 1901. Malarze polscy w Monachium,
Muzeum Okręgowe w Lesznie, maj-lipiec 2006.

Katalog Aukcji Dzieł Sztuki Domu Aukcyjnego Agra-Art, 22.05.2005, poz. 60.
Egzotyczna Europa. Kraj urodzenia na płótnach polskich monachijczyków, red. Eliza Ptaszyńska, Muzeum Okręgowe w Suwałkach, 2015, s. 102.

Do środowiska monachijskich Pferdenmalarei – niezwykle biegłych warsztatowo, kontynuatorów batalistycznego malarstwa Józefa Brandta i pełnego temperamentu malarstwa rodzajowego Alfreda Wierusza- Kowalskiego należał Ryszard Jan Okniński. Urodził się w Śniadowie koło Łomży, uczył się w Lublinie gdzie poznał Władysława Czachórskiego. W latach 70tych kształcił się w Klasie Rysunkowej Wojciecha Gersona. W latach 1878 – 1880 przebywał w Monachium studiując u Otto Seitza i Alexandra Wagnera. Po powrocie do Polski zamieszkał w Lublinie a od 1886 roku w Warszawie. Jak przystało na przedstawiciela swojej epoki – w swojej twórczości podejmował bardzo często tematy związane z powstaniem styczniowym, opracowywał również sceny rodzajowe i myśliwskie oraz pejzaże. Uznawany za bardzo dobrego ilustratora i fotografa.