Polswissart

„Mlle. Maria Theresa” z 1965 roku to jeden z najciekawszych przykładów asamblażowej sztuki Tadeusza Kantora. Ekspresyjnie malowana postać znajduje się w górnej połowie obrazu, a doczepiona torba mieści się w jego dolnej części. Podział na część malarską i reliefu jest podkreślona różnicą walorową tła. Portret jest praktycznie nieczytelny. Jest malowany dynamicznie grubą warstwą farby w wielu kolorach. Gdyby nie tytuł obrazu trudno byłoby może widzowi odkryć tożsamość przedstawionej postaci. Tymczasem może sama torebka powinna zdradzić nam co nieco o bohaterce obrazu. Ten typowo damski przedmiot codziennego użytku, nierzadko stanowiący o status quo osoby dzierżącej go w dłoni, dominując nad całą kompozycją zastępuje przecież tradycyjnie pojmowany portret swojej właścicielki. Przewrotność treści zawartych w oferowanym obrazie wciąga nas w grę jaką Kantor bardzo chętnie prowadził z widzem. „M.lle Maria – Theresa” fascynuje nie tylko ową grą ale również niezwykle wysmakowanym zestawieniem barw świadczącym o wielkiej kolorystycznej wrażliwości obecną w malarstwie Kantora już od najwcześniejszych prac informelowych z lat 50.

Polska, kolekcja prywatna
Polswiss Art, aukcja 27.11.2011, poz. 57.
Warszawa, kolekcja prywatna
Nowy Jork, Galerie d’Arci, 1965
Mediolan, Galleria Milano, 1965
Nowy Jork, własność artysty

Nowy Jork, Galerie d’Arcy, Polish Painters, 1965.
Mediolan, Galleria Milano, 1965.

Reżyser, twórca happeningów, malarz, scenograf, pisarz, teoretyk sztuki. Studia na Wydziale Malarstwa Krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych rozpoczął w 1934 roku trafiając do pracowni prof. Władysława Jarockiego. Równocześnie z malarstwem studiował malarstwo dekoracyjne i teatralne u prof. Karola Frycza, dyrektora teatrów krakowskich. W tym czasie fascynowała go twórczość związanego z Krakowem Stanisława Wyspiańskiego. W latach powojennych Kantor współtworzył Grupę Młodych Plastyków. Z jego inicjatywy powstała również Galeria Krzysztofory, jedna z pierwszych powojennych galerii prezentujących sztukę aktualną. Aktywny w środowisku artystycznym w roku 1948 żywo zaangażował się w organizację I Wystawy Sztuki Nowoczesnej w Krakowie.W 1955 roku jako jeden z dziesiątki polskich artystów. zaprotestował przeciwko realizmowi socjalistycznemu wystawą 9 Malarzy w Domu Plastyków. Wystawa ta była zapowiedzią powstania Grupy Krakowskiej II, będąc jednym z pomysłodawców jej reaktywacji w 1957 roku.

Dla Tadeusza Kantora wizja sztuki opierała się w znacznej mierze o poszukiwanie takich sposobów artystycznej wypowiedzi, które mogłyby sprostać wyzwaniom współczesności. Był gorliwym wyznawcą pełnej swobody twórczej, zwolennikiem eksperymentu. Sam chłonął wszelkie nowinki, wykorzystując z nich to, co okazywało się przydatne jemu samemu, chętnie przetwarzał i modyfikował.

W pierwszym okresie twórczości, tuż po wojnie, malował figuratywne obrazy, wypełnione groteskowo uproszczonymi postaciami. Następnie przyszedł czas dynamicznych kompozycji metaforycznych o oszczędnej, chłodnej kolorystyce. W drugiej połowie lat 50. w wyniku podróży na Zachód a zwłaszcza zaś do Paryża zaczęły powstawać płótna taszystowskie charakteryzujące się wibracjami plam, linii, barw. Objawił się w nich stosunek Kantora do materii malarskiej, którą traktował na wskroś użytkowo. Pod koniec lat 50. tę nową ścieżkę Kantora doceniła krytyka zagraniczna a w ślad za nią europejscy i amerykańscy kolekcjonerzy sztuki. Końcówka lat 50. oraz lata 60. stały się pasmem wystawienniczych sukcesów i rozwoju kariery artystycznej Tadeusza Kantora. W latach 70. artysta powrócił do eksperymentów z płótnem tworząc liczne asamblaże i ambalaże - kompozycje półprzestrzenne, w których aplikowane na płótnie używane, nierzadko zniszczone przedmiotyprzeistaczały obraz w relief.