Polswissart

To, co robię, nie jest dekoracją, ornamentem ani estetyką. Dla mnie jest to szereg faktów, które tworzą meandry lub szereg meandrów, które w końcu są tylko jednym meandrem.
Julije Knifer Muzeum Sztuki Współczesnej, Zagrzeb 2014, s. 19.

Knifer odnosił się do formy geometrycznej, którą nazywał „meandrem”. Chciał osiągnąć formę antymalarską poprzez zredukowanie wizualnego aspektu obrazu, wykorzystując skrajne kontrasty i minimum artystycznego wyrazu. Pierwszy meander pojawił się w jego sztuce w 1960 roku i motyw ten był obsesyjnie powtarzany przez artystę w ciągu czterdziestoletniej kariery, tworząc w efekcie jedno dzieło. W Notatkach napisanych w 1975 roku komentuje: "To, co robię, nie jest dekoracją, ornamentem ani estetyką. Dla mnie jest to szereg faktów, które tworzą meandry lub szereg meandrów, które w końcu są tylko jednym meandrem". (Muzeum Sztuki Współczesnej, Zagrzeb 2014, s. 19.) Swoje wariacje motywu oparł na takich kategoriach jak: powtarzalność, monotonia, przepływ, rytm, czas, cierpliwość i brak rozwoju, wykorzystując przede wszystkim kolory czerni i bieli.

W drugiej połowie lat 50. Knifer stworzył setki rysunków i liczne obrazy, w których ćwiczył proces stopniowej redukcji geometrycznego znaku, w sposób ciągły, dzień po dniu, jakby tworząc wizualny dziennik. Eliminując zbędne elementy, eksplorując z formami geometrycznymi poziomymi i pionowymi, redukując paletę do czerni i bieli oraz skupiając się na rytmiczności znaku, dotarł do motywu meandru. Pisał: "Próbowałem stworzyć formę antymalarską za pomocą minimalnych środków z ostatecznymi kontrastami, mającą tworzyć monotonny rytm" (Muzeum Sztuki Współczesnej, Zagrzeb 2014, s. 147.). Pierwszy taki obraz, Meander 1 z 1960 roku składa się z czarnych, połączonych ze sobą elementów różnej wielkości na białym tle. Drugi, Meander 2 z 1960 to biały meander na czarnym tle. Jego kompozycja wydaje się bardziej wywarzona pomimo, że na płótnie znajduje się niemal identyczny geometryczny kształt. Meandry Knifera, które mają powtarzalną formę, tworzą wspólny rytm poprzez całą twórczość malarza. Artysta określa go jako "eskalacja jednolitości i monotonii”. Na jego podejście wpłynęło po części odkrycie muzyki eksperymentalnej Stockhausena, Johna Cage'a, Maurizio Kagela, Luigiego Nono i innych, z którymi zetknął się podczas Biennale Muzycznego w Zagrzebiu w 1961 roku. Muzyka stanowiła jedną z głównych inspiracji artysty. To w dźwiękach najłatwiej jest nam odnaleźć rytm. Knifer często odwołuje się do słów Igora Strawińskiego, że muzyka to nic innego jak rytm.

Wrocław, kolekcja prywatna
Paryż, Galeria Frank Elbaz
Monachium, Galeria Dany Keller

Najlepsze prace Knifera wykorzystują związek między sugestią nieskończonej powtarzalności wzoru a granicami płótna.
Rachel Wetzler Magazyn Art in America, Julije Knifer, 03.2020, s, 80-81.

Jeden z najsłynniejszych chorwackich malarzy reprezentujących sztukę abstrakcyjną XX w. Był członkiem i założycielem kolektywu artystycznego - Grupa Gorgona, który działał w latach 60. W 1961 roku wziął udział w pierwszej wystawie New Tendencies w Zagrzebiu. Wystawiał na wielu krajowych i międzynarodowych wystawach, m.in. The New Tendencies exhibitions (1961, 1963, 1969 i 1973), Art Abstrait Constructif International w Denise René Gallery (Paryż, 1961- 1962), Konstruktivisten w Städtisches Museum Leverkusen (Leverkusen, 1962), Oltre l’informale (San Marino, 1963), Venice Biennale (1976 i 2001), São Paulo Art Biennale (1973 z Jurajem Dobroviciem i Vjenceslavem Richterem, 1979 i 1981). Współpracował z Galerią Dany Keller w Monachium, Galerią Hoffmanna w Friedbergu i Galerią Franka Elbaza w Paryżu. Wiele jego prac znajduje się w znaczących kolekcjach prywatnych oraz w instytucjach na całym świecie, w tym w Centre Georges Pompidou w Paryżu. W 2002 r. został laureatem nagrody Vladimira Nazora za całokształt twórczości. W roku 2016 obraz Knifera PLS 69 (1969) został sprzedany na aukcji w Wiedniu za 137.000 euro, co było wówczas najwyższą ceną, jaką kiedykolwiek zapłacono za dzieło chorwackiej sztuki nowoczesnej. W centrum jego zainteresowań był motyw meandru. Jest to symbol szczególnie eksploatowany w starożytnej Grecji i Rzymie, który następnie powrócił w okresie renesansu i klasycyzmu. Motyw ten często był wykorzystywany w architekturze, rzeźbie oraz malarstwie, najczęściej w formie poziomego ornamentu złożonego z powtarzających się układów linii. Symbol meandru Julije Knifer zaczął eksplorować od 1960 roku. Wtedy to jego płótna zaczęły pokrywać liczne formy geometryczne nawiązujące do wspomnianego motywu. W jego pracach jest on często przeskalowany, gubiąc tym swój pierwotny dekoracyjny charakter na rzecz odegrania głównej roli na obrazie. Julije Knifer tworzył prace w różnych technikach malarskich, takich jak druk, malarstwo olejne czy akrylowe, kolaż i mural. Swoją największa pracę przedstawiającą motyw meandru jest obraz na płótnie o wymiarach 20 x 30m w kamieniołomie w Tybindze (1975).