Polswissart

W 1930 Władysław Strzemiński stworzył cykl malarski „X Kompozycji architektonicznych”. Były to obrazy abstrakcyjne ograniczone do dwóch płaszczyzn kolorów. Andrzej Paruzel w 1991 roku wykorzystał ten motyw jako jedno z działań Biura Przewodników po Sztuce i Kulturze w przestrzeni Warszawy na Placu Trzech Krzyży. Na bocznej fasadzie Instytutu Głuchoniemych znajdował się namalowany duży zielony prostokąt, który pierwotnie był miejscem przeznaczonym na reklamę. Jego proporcje były 8:5 czy dokładnie takie same jak płótna kompozycji architektonicznych Strzemińskiego. Andrzej Paruzel znając twórczość Łódzkiego artysty postanowił domalować czerwoną fi gurę do gotowego muralu, aby w ten sposób powstała ogromna kopia „X Kompozycji architektonicznej”. Drugą częścią tej pracy, zrealizowaną w ramach autorskiej wystawy w CSW Zamek Ujazdowski, było postawienie „punktu widokowego“ na skwerze na rogu ulic Pięknej i Kruczej naprzeciwko kolejnego zielonego prostokąta naprzeciwko kolejnego zielonego prostokąta. Autor zachęcał przechodniów do obserwacji prostokąta i „wpisywania wyobraźnią” kolejnych obrazów z tego cyklu Władysława Strzemińskiego. W tekście umieszczonym na konstrukcji informował o zasadach powstawania kompozycji oraz o tym, że na Placu Trzech Krzyży zrealizował mural z tego cyklu. Działanie to zostało opisane w ówczesnym wydaniu „Gazety Wyborczej” oraz w „Katalogu CSW Zamek Ujazdowski”. Niestety obecnie nie można już oglądać muralu na budynku Instytutu dla Głuchoniemych, ponieważ został on zasłonięty przez wybudowany Hotel Sheraton. Dzięki prezentowanej instalacji, która składa się ze zdjęć oraz tekstu dokumentującego działania z 1991 roku, możemy zobaczyć jak wyglądała wielka kopia „X kompozycji architektonicznej” i ujrzeć ją w kolejnej odsłonie.

Warszawa, Centrum Sztuk Współczesnej, 1991

Andrzej Paruzel- spacery, obiekty, podróże, hotele i inne prace Biura PrzewodnikóW Po/Sztuce i Kulturze, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa 1991, s.

Już w czasie pierwszych studiów uniwersyteckich, na początku lat siedemdziesiątych, Andrzej Paruzel wyjeżdżał do Paryża, gdzie poznawał prace konceptualistów europejskich i amerykańskich, posługujących się fotografią i video. Paruzel wspomina: „Bardzo ceniłem strukturalne prace Jana Dibbetsa, działania do kamery Valie Export, Petera Weibla czy performatywne instalacje Nam Jun Paika. Uprawianie fotografii analitycznej, badającej własne medium jeszcze bardziej "wykorzystałem" w łódzkiej szkole filmowej, gdzie poznałem twórczość starszych kolegów z Warsztatu Formy Filmowej”. Artysta realizował cykle prac fotograficznych, video zapisów i instalacji, gdzie badał relacje między sobą, swoim postrzeganiem przestrzeni a rejestrującą ją kamerą. Na indywidualnej wystawie podtytułem "Sytuacje video fotograficzne" w 1977 roku w paryskiej galerii Lara Vincy, Paruzel prezentował prace o takiej problematyce. Na centralnym miejscu eksponowana była praca ''Czarny kwadrat''. Choć nie użył w niej kamery video z monitorem, to wprowadzając lustro przed aparat fotograficzny w pewnym stopniu stworzył zamknięty układ w przestrzeni dający się obserwować i rejestrować. Artysta wspomina paryską ekspozycję: „Pracę powstałą niemal pół wieku temu zapamiętałem szczególnie jeszcze z innego powodu. Podróżowałem na wystawę do Paryża najtańszym środkiem lokomocji – pociągiem. Wszystkie prace miałem w wielkiej teczce, a ta praca była przygotowana przez introligatora na połączonych, ale składających się, czterech tekturach. Precyzyjne sprawdzanie celników i żołnierzy na granicy z NRD, a później dwukrotnie na granicy Berlina wschodniego i zachodniego sprawiło, że musiałem wyciągać, rozkładać pracę i składać w przeładowanym przedziale narażając współpodróżnych na niedogodności. Drżałem, aby praca nie zniszczyła się i żeby jej nie stracić z powodów znanych tylko upartym kontrolerom...”.

Wśród licznych wystaw krajowych i zagranicznych na szczególną uwagę zasługują: Works and Words, Foundation De Appel, Amsterdam(1979), Extended Photography, International Biennale of Photography, Wiener Secession, Wiedeń (1981), XII Biennale de Paris, Musée d’art. Moderne de la Ville de Paris, Paryż (1982), Présences polonaises. L’art. vivant autor du Musée de Łódź, Centre Georges Pompidou, Paryż (1983), Drogi Kultury europejskiej, Slovenska Narodna Galéria, Europsky kulturny klub na Slovensku, Bratysława; Tension A.S.B.L., Hotel de Ville, Accademie Royalede Beaux-Arts de Brussels, Bruksela; Kunst-Werke, Berlin (1991), Drogi Kultury europejskiej, Hotel Sztuki, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź (1992),Analogue. Pioneering Artists’ Video from UK, Canada and Poland (1968-88), Tate Modern, Londyn(2006), Polska fotografia konceptualna, Freies Museum, Berlin (2011), Worcester Art Museum, Massachusetts, USA (2019).