Polswissart

Warszawa, kolekcja prywatna
Desa Unicum, aukcja 29.11.2018, poz. 101.

Twórczość Lewandowskiej wyzbyta jest cech sentymentalizmu i osobistych wynurzeń. Jest to typ sztuki w pełni zobiektywizowanej. Jednak równocześnie na wskroś indywidualnej w sposobie wypowiedzi, a nawet w swej subtelności - kobiecej; a nadto w jej kontemplatywnym spokoju - pogodnej. Urzeka dzieki swej nieuchwytności szczególnej i kruchej piękności. Ale nie jest to piękność i urzeczenie estetyczne. zastanawia w tej sztuce - jesli nawet nieodczytana, to odczuwalna waga przesłania. Można w nim odnaleźć m.in. przekaz, nietraktowanych jako opozycyjne, pojęć relatywnych: początku i końca, trwania i ustawania, jedności i wielości, przebywania i odchodzenia.

Kowalska B., Twórcy - Postawy. Artyści mojej galerii, tom II, Fundacja Sztuk Pięknych, Kochański Suwalski Knut, Warszawa, 2015.

Danuta Lewandowska urodziła się w 1927 roku w Warszawie. W latach 1950-55 studiowała na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Od 1958 roku była adiunktem w Pracowni Brył i Płaszczyzn na Wydziale Malarstwa rodzimej uczelni pod kierunkiem profesora Romana Owidzkiego. Projektowała wnętrza, tkaniny, ale to jej twórczość malarska zyskała największe uznanie i dotąd jeszcze nie w pełni odkryta czeka na swoje zasłużone wysokie miejsce. Lewandowska bowiem uczestniczyła w życiu intelektualnym czołowych ówczesnych twórców, pozostawała w przyjaźni m.in z Henrykiem Stażewskim. Szczyt jej twórczej dojrzałości przypada na lata 70-te. Z tego to okresu pochodzą prace o charakterystycznym wyrazie: przed właściwą powierzchnią obrazu znajduje sie kolejna płaszczyzna z naciągniętych i pomalowanych metalowych strun. Można powiedzieć, że są to obrazy dwuwarstwowe. Magia tej twórczości polega na tym, że przechodząc koło obiektu widz ma wrażenie przesuwania się płaszczyzn wobec siebie, odbierając przy tym efekt świetlny bądź częściej wrażenie pulsowania świetlistych kół namalowanych na pierwszej płaszczyźnie. Twórczość tej artystki jest przedziwnym połączeniem geometrii jej okręgów z nurtem op-artowskim, przejawiającym się w efektach wizualnych. Henryk Stażewski określił to chyba najpiękniej, mówiąc o malarstwie Lewandowskiej: doprowadza materię do stanu krańcowej wibracji. Motywem ciekawym i łączącym niejako większość prac artystki jest motyw okręgu. Być może można go łączyć ze sztuką i filozofią Dalekiego Wschodu, którą żywo się interesowała. Na interpretację czeka też charakterystyczna przezroczysta, ulotna zasłona która dzieli odbiorcę od właściwego obrazu. Prace Lewandowskiej tchną niesamowitym spokojem, skłaniają do medytacji, uspokajają przestrzeń, w której się znajdują, a jednocześnie w żaden sposób nie są nudne, wręcz przeciwnie: nie sposób przejść obok nich obojętnie.
Artystka zmarła w 1977 roku. Doczekała się wystaw indywidualnych w Galerii Sztuki Nowoczesnej w Warszawie w 1965 roku, w Galerii Zapiecek w 1976 roku, brała również udział w 10 wystawach zbiorowych. Po jej śmierci miała miejsce wystawa w Zachęcie w 1982 roku oraz w Muzeum Okręgowym w Chełmie w 1972 roku.