Polswissart

Oferowany obraz należy do cyklu płócien obrazujących polowania w białoruskich lasach należących do książąt Radziwiłłów. Tematyka myśliwska to, obok zimowych pejzaży, najczęściej podejmowany motyw w twórczości Juliana Fałata. Momentem decydującym o podjęciu takiego kierunku stał się udział artysty w polowaniu zorganizowanym w 1886 roku w Nieświeżu, w którym oprócz księcia Antoniego Radziwiłła bawił również książę Prus, późniejszy cesarz Wilhelm II Hohenzollern. Udział w wydarzeniu zaowocował stworzeniem kilkudziesięciu kompozycji i przyniósł Fałatowi ogromny rozgłos wśród krytyków i społeczeństwa. W późniejszych latach Fałat bywał gościem cesarza Wilhelma II w Berlinie malując dla monarchy lubiane przez niego sceny łowieckie rozgrywające się wokół pałacu myśliwskiego Hubertusstock.

Tematyka myśliwska Juliana Fałata obejmowała zasadniczo cztery motywy: wyjazd na polowanie, podejście do zwierzyny (nagonka), odpoczynek myśliwych oraz powrót z polowania (Malinowski J., Julian Fałat, Warszawa 1985, s. 29). Oferowany obraz przedstawia najprawdopodobniej pierwszy z wymienianych przez Malinowskiego motywów. W zaśnieżonym lesie grupa mężczyzn odzianych w grube kożuchy i futrzane czapy, stojących wzdłuż drożyny oczekuje rozpoczęcia łowów. Intensywne światło mroźnego choć słonecznego poranka oświetla postaci i sanie zaprzężone w konia, które zdają się dopiero co przybyć na miejsce. Zwierzę stoi tyłem do widza z lekko pochylonym ku ziemi łbem a z jego chrap wydobywa się para. Scena przypomina moment odprawy przed polowaniem, mężczyźni trwają w oczekiwaniu na najważniejszą osobę (księcia Radziwiłła? A może samego księcia Prus?), która lada moment nadjedzie i da znak do rozpoczęcia ceremoniału łowieckiego. Pozornie statyczny obraz jest jednak pełen życia a to za sprawą geniuszu malarskiego Fałata, który za pomocą prostego zabiegu poprowadzenia osi perspektywicznej linią diagonalną biegnącą z prawego dolnego rogu kompozycji ku jej górnej lewej części zbudował dynamikę całej sceny. Nastrój wyczekiwania potęguje cisza, którą przerywa może jedynie parskanie konia i chrzęst śniegu pod butami. Pokrywa śnieżna otula las i, jak przystało na malarstwo Fałata - absolutnego mistrza zimowego pejzażu, nie jest to zwykła biała plama znaczona fakturą grubo kładzionej farby olejnej. Śnieg Fałata to niemalże namacalna powłoka bogata w niuanse walorowe słonecznych blasków i cieni powstających w załamaniach śniegowej warstwy. W tym kontekście opowieść o polowaniu staje się jedynie pretekstem do wirtuozerskiej gry światłem i kolorem jaką spotykamy w najlepszych obrazach olejnych Juliana Fałata.

Warszawa, kolekcja prywatna
Rempex, aukcja 26.08.2009, poz. 232