Polswissart

Oferowana rzeźba „Ludzie pierwotni” powstała w 1903 roku, niedługo po tym jak artysta przybył do Paryża. Z tego czasu pochodzą prace utrzymane w nurcie geometryczno-linearnym. Według Anny Mai Misiak, badaczki twórczości rzeźbiarskiej Bolesława Biegasa, w „Ludziach pierwotnych” widoczne jest zauroczenie sztuką holenderskiego artysty Jana Tooropa, który święcił tryumfy w Wiedniu w 1900 roku. „Styl Tooropa cechuje się płaszczyznowością, geometryzacją form, schematyzmem, hieratyzmem oraz ścisłym linearyzmem, przy czym uduchowiona linia staje się ornamentalnym wyrazem mistycznego odczucia. (…) Toorop chętnie stosował ornamentykę Dalekiego Wschodu. Struktura jego dzieł jest na wskroś dekoracyjna, a przedstawienia - mocno stylizowane. Wszystkie te elementy charakteryzujące wypowiedź malarską Tooropa odnajdujemy w dziełach Biegasa przetłumaczone na język rzeźby” zauważa dalej Misiak (Bolesław Biegas. Twórczość rzeźbiarska, wyd. Muzeum Mazowieckie w Płocku, 2001, s. 49). Toorop czerpał motywy przede wszystkim z literatury symbolizmu, fascynowała go zagadka istnienia, misterium życia, złożoność ludzkiej natury przedstawianej jako postać Sfinksa. Wszystkie powyższe zagadnienia odnajdujemy również w sztuce rzeźbiarskiej Biegasa w pierwszych latach XX wieku. Nawiązanie do tematyki poszukiwania początków istnienia ludzkości widoczne są w sposób szczególny w rzeźbach „Wszechświat”, „Opatrzność” oraz w oferowanych „Ludziach pierwotnych”. Trapezoidalne sylwetki postaci, o syntetycznie potraktowanym woluminie ciała i reliefowo wyrytych dłoniach wyróżniają się realistycznym opracowaniem fizjonomii. Oferowana rzeźba to jedna z ostatnich kompozycji o wyraźnych cechach geometryzujących. W kolejnych latach nastąpiła bowiem zmiana stylistyki prac Biegasa, który zaczął zbliżać się ku secesji. 

Warszawa, kolekcja prywatna
Blanchet & Associes, aukcja 30.06.20, poz. 261
Francja, kolekcja prywatna

Paryż, Trianon w Parku Bagatela, 21.05-30.08.1992

Bolesław Biegas. Rzeźba wyd. Muzeum Mazowieckie w Płocku, Warszawa 2012, il. 15, s. 056 (gips)
Deryng X., Bolesław Biegas, wyd. Polskie Towarzystwo Historyczno-Literackie Biblioteka Polska w Paryżu, 2011, s. 269 (gips z kolekcji Muzeum Narodowego w Gdańsku)
Boleslas Biegas. Scultures-Peintures, wyd. Studium Reynes, Paryż 1992, il. 9, s. 72

Jeden z najwybitniejszych modernistycznych malarzy i rzeźbiarzy polskich przyszedł na świat w 1877 roku w małej wiosce na Mazowszu. Po wczesnej stracie obojga rodziców znajdował się pod opieką warszawskiego rzeźbiarza Andrzeja Panasiuka a następnie Aleksandra Świętochowskiego, który zorganizował bardzo młodemu wówczas Bolesławowi pierwszą wystawę indywidualną w księgarni Wendego w Warszawie. Obdarzony wielkim talentem Biegas studiował w Krakowie w Szkole Sztuk Pięknych, w pracowni rzeźby Alfreda Dauna i Konstantego Laszczki. Pod wpływem filozofi i Stanisława Przybyszewskiego jego twórczość, zarówno malarska jak i rzeźbiarska, obracała się wokół tematyki oddającej tajemniczość ludzkiej egzystencji. Szybko wyzwolił się spod wływów stylistyki akademickiej tworząc coraz bardziej nowoczesne i uproszczone w formie prace. W 1901 roku został usunięty z krakowskiej uczelni po tym jak zaprezentował rzeźbę Księga życia. Wkrótce potem młody Biegas wyjechał do Paryża. Pracował bardzo intensywnie, uczestniczył w licznych wystawach, m.in. w Société nationale des Beaux-Arts, Salonie Jesiennym oraz Salonie Niezależnym. Indywidualne pokazy twórczości artysty miały miejsce między innymi w paryskiej Galerie des Artistes Modernes, Galerie Andre Seligmann, Galerie Bernheim-Jeune, Galerie Arts et Artistes Polonais, oraz w Londynie, Petersburgu, czy Kijowie.