Polswissart

Łódź, kolekcja prywatna
Desa Unicum, aukcja 10.07.2003, poz. 44

Julian Henryk Raczko urodził się w 1936 w Warszawie. Ukończył Politechnikę Warszawską, gdzie w latach 1960-71 pracował jako asystent. W 1963 zaczął prywatne studia malarskie pod kierunkiem J. Betleya i A. Kobzdeja. Dwa lata później miał pierwsza wystawę w warszawskim Salonie Debiutów. Od 1989 prowadził zajęcia z rysunku na Wydziale Grafiki warszawskiej ASP. W 1975 wystawiał w ramach sympozjum "Złotego Grona" w Zielonej Górze. W 1980 otrzymał Nagrodę Krytyki Artystycznej im. C.K. Norwida. Prace J.H. Raczko są również eksponowane na wystawach i projektach zbiorowych, których kuratorką jest Bożena Kowalska (wystawy w Galerii 72 w Chełmie (1986, 87 i 93) oraz J.G. Blum-Kwiatkowski.

W 1984 roku w Galerii Zachęta w Warszawie zorganizowano wystawę prac Juliana Henryka Raczko. We wstępie do katalogu Raczko pisał, że szuka „geometrii poza geometrią”. W innych wywiadach koncentrował się na świetle. Interesował się różnymi rodzajami promieniowania widzialnego. Język geometrii, którego używał, operuje prostymi środkami, kształtem, światłem, barwą, fakturą - a wszystkie te elementy zdają się być wyrazem dążenia artysty do osiągnięcia harmonicznej pełni. On sam tak pisał, że przestrzeń może być określana przez geometrię klasyczną - trójwymiarową, ale może być także określana przez geometrię wielowymiarową, uwzględniającą czas, a być może i inne nieznane „wymiary”, o dotychczas niewymiernych cechach odwołujących się do ludzkiej egzystencji. Geometria, a zatem i przestrzeń zawierają w sobie pewną tajemnicę, są nośnikiem odczuć metafizycznych. Problem światła jest również problemem przestrzeni, a więc i geometrii. Geometria Euklidesowa, światło, czas, te i inne nieznane „wymiary” są ze sobą silnie powiązane i tworzą nową geometrię.

Równolegle z zagadnieniami strukturalno-wizualistycznymi na przełomie lat 70. i 80. pojawia się w twórczości Juliana Raczki nurt związany z symboliką. Wiąże się on z ograniczeniem koloru do czerni i bieli i zmierza w stronę duchowości i poszukiwań w sferze metafizyki. Szczególną nośność wyrazu ma cykl Kwadrat i koło. Inne prace, takie jak Droga czy Pion i poziom, to wyrażona językiem plastyki wędrówka od konkretu, tego co trzyma przy ziemi, przez kolejne przeobrażenia elementów składowych kompozycji ku pionowi, piętrzącej się linii wyrażającej dążenie do duchowej doskonałości. Tak więc sztuka Juliana Raczki wyraża się w napięciu jakie rodzi się pomiędzy światłem a ciemnością, czernią i bielą, kwadratem i okręgiem, poziomem i pionem. Własne znaczenia elementów, wzbogacają się przez związek z pozostałymi, a wespół są dążeniem do wyrazowej pełni i jedności.