Polswissart

Choć zwykło się podkreślać rolę Bolesława jako założyciela Cybis Porcelain Art Studio, jego żona Maria (Marja) Cybis była utalentowaną artystką i bez wątpienia przyczyniła się do sukcesu firmy w takim samym stopniu jak jej mąż. Niestety, w literaturze poświęconej studiu Cybis nie poświęca się jej zbyt wiele uwagi, zazwyczaj ograniczając się do krótkiej wzmianki dotyczącej udziału Marii w procesie twórczym papek i porcelany.

Pierwsza "oficjalna" notka poświęcona Marii znajduje się w publikacji „Cybis in Retrospect”. Wskazuje ona, że była ona studentką Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie we latach dwudziestych. Możemy to wywnioskować z opisu mówiącego, że w 1926 roku Bolesław "poślubił Marję Tym, utalentowaną koleżankę i studentkę Akademii".  Miała wtedy dwadzieścia lat, więc jeśli Akademia przyjmowała studentów w wieku około 18 lat, mogła zacząć tam naukę w 1924 roku. Bolesław Cybis był na Akademii w latach 1923-1925, co oznacza, że pobrali się po jego (i być może jej) ukończeniu studiów.

Maria towarzyszyła mężowi w podróżach do Włoch (Rzym i Florencja), a następnie do Afryki Północnej (Libia) w 1928 i 1929 roku.

Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Warszawie, które w 2016 roku zorganizowało wystawę kamiennych rzeźb Marii i Bolesława Cybisów, po powrocie do Warszawy w 1930 roku małżonkowie założyli dom i ogród w dzielnicy Placówka, sąsiadującej z dużym cmentarzem i położonej niedaleko Wisły. Artyści ozdobili swój ogród ponad dwudziestoma kamiennymi rzeźbami i dekoracjami różnego typu, z których trzy zostały przypisane bezpośrednio Marii na wystawie w 2016 roku. Wiosną 1939 roku Maria i Bolesław opuścili Placówkę i udali się do Nowego Jorku, aby pracować nad zleconymi im freskami w Pawilonie Polskim światowych targów. Wybuch II wojny światowej spowodował, że Cybisowie pozostali za oceanem.

Para wynajęła dom w Astorii, w hrabstwie Queens, niedaleko miejsca, w którym odbywały się Targi Światowe. To właśnie tam, w pierwszej pracowni z początku lat 40-tych, mieszczącej się w Steinway Mansion, Maria stworzyła wiele główek w technice papki w różnych rozmiarach i o różnym stopniu wykończenia. Technika ta, opracowana przez małżeństwo Cybisów, polegała na swoistym, całkowicie manualnym, modelowaniu gliny oraz naniesieniu koloru na wilgotną jeszcze formę w sposób odzwierciedlający tradycyjną technikę malarstwa ściennego „al fresco”. Nie wszystkie prace, które wyszły z rąk żony Bolesława były przez nią sygnowane, co wielokrotnie nastręcza trudności w interpretacji ich autorstwa. Dwa rodzaje sygnatur Marji/Marii Cybis na wyrobach z lat 40. i 50. są proste i łatwe do zidentyfikowania. Jedna z nich widnieje na oferowanej papce „Anioł”. Jest to jeden z niewielu zachowanych do dzisiejszego dnia przykładów rzeźby w oryginalnej dla Cybisów technice, której autorstwo możemy przypisać Marii. Papka, wykonana ok. 1940 roku na samym początku działalności amerykańskiej pracowni, charakteryzuje się wyszukanym detalem i wyrafinowaną pastelową barwą zastosowanej przez Marię Cybis polichromii. Jest świadectwem wielkiego warsztatu artystki oraz odwagi w eksperymentowaniu z nowymi technikami, które otworzyły Cybisom drzwi do amerykańskiej kariery.