Polswissart

Praktyka artystyczna Angeliki Markul jest zakorzeniona w fascynacji miejscami i fenomenami do końca nieznanymi a czasem wręcz niebezpiecznymi. Łącząc fakty z fikcją, a nawet z fantastyką naukową, jej projekty zabrały ją do najbardziej odległych miejsc na świecie (podwodne monumenty u wybrzeży Yonaguni, topniejące lodowce Ziemi Ognistej, odludna pustynia Atacama, skażony Czarnobyl, spustoszona tsunami Fukushima). Pracując najczęściej z naturalnymi materiałami (wosk, skóra, filc, światło) Markul obrazuje niszczycielskie siły, które nas przerażają i równocześnie fascynują, sytuując je poza kulturowymi kategoriami dobra i zła. Usidlona pomiędzy tymi dwoma siłami, twórczość Markul motywowana jest pragnieniem uchwycenia i utrwalenia obrazów, uczynienia widzialnym tego, co niejasne i ukryte.

Archipelag Tierra del Fuego, czyli Ziemia Ognista to najbardziej na południe wysunięty skrawek Ameryk. Ekstremalne warunki klimatyczne, izolacja wysp i wywoływane przez nie poczucie geologicznego nadmiaru sprawiły, że pierwsi przybysze z Europy myśleli o lokalnych mieszkańcach jak o mitycznych olbrzymach. Przyczyniły się do tego nie tyle niezaprzeczalne różnorodność i odmienność ich zwyczajów, ile „nie-ludzkie" przystosowanie się do warunków, swoją niegościnnością wykraczających poza europejskie wyobrażenie natury. Nie przypadkiem Ziemia Ognista stała się synonimem biblijnych „czasów przedpotopowych". Po owych „olbrzymach", żyjących w ścisłej relacji z otaczającym ich środowiskiem, pozostało już obecnie niewiele albo prawie nic. Kultura ludów Selk'nam, Jamana czy Kawesquar, niosących w sobie obraz świata sprzed tysięcy lat, gwałtownie zniknęła w ciągu kilku ostatnich dekad XIX wieku.

Projekt zatytułowany „Tierra del Fuego” pokazała artystka w 2020 roku we francuskim Centre international d’art et du paysage de Vassivière. Na ekspozycji pojawiło się m.in. 31 filcowo woskowych i 3 brązowe głowy. Formy te w zupełności odbiegają od tradycyjnego przedstawienia głów nie tylko schematycznie potraktowaną bryłą ale i zastosowaniem kombinacji lekkich i rzadko spotykanych w rzeźbiarstwie materiałów – filcu pokrytego woskiem. Puchate głowy wzbudzają sprzeczne ze sobą uczucia od czułości i fascynacji po obawę a nawet niepokój. Są one obrazem obsesji artystki, od lat stojących w centrum jej zainteresowań, takich jak upływ czasu, ulatnianie się materiału i ślady pamięci. Głowy z cyklu „Tierra del Fuego” wywodzą się z działań Angeliki Markul zanurzonych w fascynacji archeologicznym odkryciem i niestrudzonym archiwizowaniu śladów życia, zarówno ludzkiego, zwierzęcego, jak i roślinnego.

Warszawa, Galeria Leto, grudzień 2020

Angelika Markul mieszka i pracuje w Paryżu, jest absolwentką École National Supérieure des Beaux-Arts de Paris (ENSBA), gdzie w 2003 roku uzyskała tytuł magistra z zakresu multimediów pod kierunkiem Christiana Boltanskiego, a następnie w 2004 roku ukończyła studia podyplomowe wraz z seminarium Introduction à l’expostition pod kierunkiem Christiana Bernarda. Jest autorką licznych wystaw indywidualnych, m.in. Z ziemi do gwiazd, Maison des Arts, Malakoff, Francja (2014), Terre de départ, Palais de Tokyo, Paryż, Francja (2014), Wyzwolone siły. Angelika Markul i współczesny demonizm, Muzeum Sztuki, Łódź, Polska (2013), Installation monumetale, Estate de Charamande, Charamande, Francja (2013), Nie zapomnij , Galeria Foksal, Warszawa, Polska (2012), Polowanie, Galeria Arsenał, Białystok, Polska (2012), Salon Noir, MAC/VAL, Musée d’Art Contemporain du Val-de-Marne, Vitry-sur-Sine, Francja (2010), Noire Neige, Théâtre National de Chaillot, Paryż, Francja (2009), Nów, CSW Znaki Czasu, Toruń, Polska (2009), Clarté Souterraine, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa, Polska (2008). Jej prace znajdują się w wielu kolekcjach prywatnych i publicznych, m.in. w zbiorach CSW Znaki Czasu w Toruniu, CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie, Galerii Foksal w Warszawie, Muzeum Sztuki w Łodzi, Galerii Labirynt w Lublinie, Galerii Arsenał w Białymstoku, Signum Foundation w Wenecji oraz Musée d’Art Moderne de la Ville de Paris w Paryżu. W 2012 roku została laureatką nagrody Prix SAM.