Polswissart

Maria Papa-Rostkowska to jedna z najciekawszych polskich rzeźbiarek XX wieku. Choć doczekała się uznania za granicą, w naszym kraju jej twórczość jest dopiero odkrywana. Artystka w latach 50. rozstała się z Polską i wyjechała do Paryża, gdzie związała się z tamtejszym środowiskiem artystycznym. Dopiero jednak we Włoszech odkryła swoją prawdziwą pasję – kamień – i zaczęła rzeźbić. Od tamtej pory liczył się dla niej już tylko marmur.

W połowie lat 80. Maria Papa wybrała się na Sycylię by odwiedzić krewnych zmarłego męża, Gualtieri Papa di San Lazzaro. Jako osoba lubiąca aktywność fizyczną, postanowiła skorzystać z okazji i wspiąć się na wulkan Etna, słynny ze swych niesamowitych widoków. Wędrówka zaplanowana była na cały dzień – rozpocząć się miała o brzasku, a skończyć pod wieczór. Wrażenia ze wspinaczki i roztaczający się wokół krajobraz okazały się dla rzeźbiarki silnie inspirujące. Zachwycona zmieniającymi się z porą dnia barwami morza i nieba, postanowiła utrwalić je w kamieniu. Tak powstała biała „Alba” –symbolizująca blady świt a wraz z nim wschód słońca, „Mezzogiorno” z delikatnymi, szarymi żyłkami –oznaczająca południe oraz różowa „Pink” – odpowiadająca wieczorowi. Każda z prac miała tę samą formę, różnica tkwiła jedynie w walorach kolorystycznych marmuru.

Prezentowana „Alba” jest zatem wykutym w kamieniu wspomnieniem Marii Papy ze swojej wędrówki w górę Etny. Poprzez swą głęboką wrażliwość i wizualne doznania artystka stworzyła rzeźbę nie tylko doskonale piękną, ale również pobudzającą zmysły. Idealna, gładka powierzchnia jest niezwykle haptyczna – prowokuje widza, by ją dotknął i poczuł chłód marmuru. Dodatkowo połyskuje i lśni, odbijając światło. Wyjątkowo dekoracyjna i symboliczna praca, jako oryginał wykonany w kamieniu, stanowi absolutny unikat aukcyjny.

Warszawa, kolekcja prywatna
własność artystki

Paryż, Orenda Art International, Pureté de la ligne. Dadamaino et Maria Papa Rostkowska styczeń - marzec 2015 (inna wersja, wys. 51 cm).
Mediolan, Galleria d’Arte Contemporanea Virgilio Guidi, Maria Papa Rostkowska – Le opere, gli amici, i luoghi, 11 marca - 30 kwietnia 2017 (inna wersja, wys. 51 cm).
Issoudun, Musée de l’Hospice Saint-Roch, Maria Papa Rostkowska. Une sculptrice au cœur de la Nouvelle École de Paris, 3 października 2020 - 2 maja 2021 (inna wersja, wys. 51 cm).
Paryż, Musée d’Art et d’Histoire de Meudon, Maria Papa Rostkowska et ses affinités artistiques Jean Arp, Emile Gilioli, Marino Marini, 26 marca - 10 lipca 2022 (inna wersja, wys. 51 cm).
Orońsko, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Haptyczny rezonans materii. Maria Papa Rostkowska i gościnie w stulecie urodzin artystki, 4 marca - 4 czerwca 2023 (inna wersja, wys. 51 cm).

Cortina S., Riva V., Maria Papa Rostkowska – Le opere, gli amici, i luoghi [katalog wystawy], Wyd. Li.Ze.A, Acqui Terme 2017, s. 74 (inna wersja, wys. 51 cm).
Maria Papa Rostkowska. Une sculptrice au cœur de la Nouvelle École de Paris [katalog wystawy], Wyd. Musée de l’Hospice Saint-Roch, Issoudun 2020, s. 63 (inna wersja, wys. 51 cm).
Lombardi M., Harambourg L., Maria Papa Rostkowska et ses affinités artistiques Jean Arp, Emile Gilioli, Marino Marini [katalog wystawy], Wyd. Silvana, 2022, s. 51 (inna wersja, wys. 51 cm).
Smolińska M. [red.], Haptyczny rezonans materii. Maria Papa Rostkowska i gościnie w stulecie urodzin artystki [katalog wystawy], Wyd. Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Orońsko, 2023, s. 39 (inna wersja, wys. 51 cm).

Maria Papa Rostkowska urodziła się w 1923 roku w Warszawie jako córka Bolesława Baranowskiego i Nadiei Baranowskiej. W 1943 roku wyszła za mąż za Ludwika Rostkowskiego juniora, działacza ruchu oporu i członka Żegoty. Wraz z dr. Ludwikiem Rostkowskim seniorem, jej teściem, młode małżeństwo uczestniczyło w ratowaniu Żydów z getta warszawskiego. Jej mąż został pośmiertnie odznaczony medalem Sprawiedliwego. Maria brała także czynny udział w Powstaniu Warszawskim, za co została odznaczona Srebrnym Medalem Virtutii Militarii. Schwytana przez hitlerowców i wywieziona, uciekła z pociągu wiozącego ją do Oświęcimia.

W 1946 roku podjęła studia w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w pracowni prof. Janusza Strzałeckiego. Była stypendystką Ministerstwa Kultury, a następnie UNESCO w Paryżu. Po powrocie Marii do Polski zmarł jej mąż Ludwik Rostkowski junior, który był ofiarą represji stalinowskich. W 1950 roku została adiunktem w Akademii Sztuk Pięknych w Sopocie, a następnie w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Brała udział w licznych wystawach organizowanych przez państwo polskie. W 1952 roku otrzymała nagrodę za portret młodej Ślązaczki na Ogólnopolskiej Wystawie Plastyki w Warszawie. W 1954 roku pracowała przy renowacji zabytkowej kamienicy przy Rynku Starego Miasta 10 w Lublinie. Kilka z jej obrazów znajduje się obecnie w kolekcji w Kozłówce. 

W 1955 roku na Ogólnopolskiej Wystawie Plastyki, w Galerii Arsenał, poznała francuskiego malarza Edouarda Pignona, od którego dostała zaproszenie na wyjazd do Francji. Wyjechała z Polski w 1957 roku. Edouard Pignon wprowadził Marię w paryskie środowisko artystyczne. Poznała Gualtieri Papa di San Lazzaro, krytyka sztuki, dziennikarza, właściciela galerii i redaktora kultowego pisma artystycznego "XXe Siècle". Był on wówczas kluczową postacią na międzynarodowej scenie artystycznej. Pobrali się w 1958 roku. Maria weszła w krąg towarzyski nowopośłubionego męża, a przyjaciółmi domu były takie postaci jak Nina Kandinsky, Juan Miro, Mark Chagall, Serge Poliakoff, Sonia Delaunay, Lucio Fontana, Jean Arp, Alberto Magnelli.

W latach 1958-1964 przebywała we Włoszech na zaproszenie słynnej pracowni ceramicznej Tullio Mazzotti’ego w Albisoli. Pracowała tam u boku Lucio Fontany, który zachęcił Marię do realizacji jej marzenia o zostaniu rzeźbiarką. Zaczęła tworzyć płaskorzeźby i rzeźby z terakoty i brązu, a od 1964 roku pogłębiała swe zainteresowanie marmurem, który stał się jej ulubionym materiałem. Pracowała głównie w Pietrasanta, niedaleko Carrary. W ciągu swojego życia stworzyła około trzystu rzeźb. W 1966 roku, rekomendowana przez Jeana Arpa i Lucio Fontanę, otrzymała nagrodę William and Norma Copley Foundation Award. Zmarła w 2008 roku w Pietrasanta.

Artystka reprezentowana była w Paryżu przez Galerię XXe Siècle, a w Mediolanie przez Galleria del Naviglio. Jej prace regularnie prezentowano w prestiżowych paryskich salonach (Salon de Mai, Salon d'Automne, Salon des Réalités Nouvelles) oraz licznych galeriach prywatnych, głównie we Francji i Włoszech. W 1994 roku jej rzeźby były wystawiane w Polsce, w Galerii Ars Polonia w Warszawie.

Monumentalne dzieła Marii Papy znajdują się w kolekcjach publicznych w Polsce: w Królikarni, w Muzeum Narodowym w Warszawie, Pałacu Prezydenckim oraz w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku; we Francji: w Parlamencie, Skansenie Paryskim, Pavillon de l'Arsenal, Bibliothèque Polonaise, Issoudun, Musée de l'Hospice Saint Roch, Musée d'Art et d'Histoire de Meudon, Musée d’Art de Menton; we Włoszech: w Pietrasanta, Centro di Arti Visivi di Pietrasanta, Muzeum Rzeźby Henraux, na Universita degli Studi (Mediolan). Około stu prac kameralnych znajduje się równiż w kolekcjach prywatnych we Francji, Włoszech, Szwajcarii, Belgii, USA, Japonii, Rosji i Polsce.