Polswissart

(…) zawsze jestem zaskoczona, jak system który w zarysie sobie ułożyłam, ostatecznie przekłada się na widoczną formę. I czy podoba mi się efekt końcowy. Bo to przecież jest najważniejsze: znaleźć piękno. – Eliza Kopeć

(Eliza Kopeć, Galerie NUMMER40, Doetinchem 2018, s. nlb.)

Jedną ze znaczących gałęzi twórczości Kopeć są jej wielce efektowne papierowe reliefy, wykonywane w duchu op-artu. Wpisują się one w abstrakcyjno-minimalistyczną poetykę artystki, stanowiąc jednocześnie piękny dla oka przestrzenny obiekt. Precyzyjnie wycięte z kartoników okręgi, osadzone w nacięciach na białym tle, konstruują wielobarwne i monochromatyczne rozety oraz inne, elipsoidalne czy rozwijające się osiowo kompozycje. Reliefy Kopeć są sztuką nieoczywistą, łączącą artyzm i elegancję z rzemieślniczą precyzją. „Czasem jest w nich tylko element zaskoczenia czy prosta zdobność, a czasem coś jeszcze ważniejszego. (…) Każdy obiekt Elizy Kopeć to przedmiot o dużej urodzie, a mimo to niebanalny w wyrazie. Zabawny, inteligentny i pociągający” (Eliza Kopeć – Obrazy – Obiekty – Reliefy [relacja z wystawy], Artinfo, 2008).

Oferowany „Goldburg System” przy użyciu nader minimalistycznych środków, wywołuje bogactwo wizualnych efektów. Patrząc od frontu na złoto-czerwony relief, widzimy przede wszystkim budujące elipsoidalną kompozycję krawędzie kartonikowych okręgów. W przestrzeniach pomiędzy nimi rozgrywa się spektakl cieni i świetlnych refleksów. Cały urok i efekt pracy odsłania się jednak w momencie oglądania jej z boku. Wówczas możemy skupić się na harmonii układu wypukłych elementów, ich rytmie i przestrzenności. Horyzontalnie rozwijająca się kompozycja płynie i faluje niczym miraż. Wzrok nasyca również kolorystyka pracy – przenikający się blask złota i czerwieni. Praca stanowi wyjątkowy przykład polskiej sztuki optycznej, przełożony na grunt obiektu przestrzennego, łącząc w sobie oszczędność i czyste piękno.

Jako punkt wyjścia stosuję matematyczne zbiory liczbowe czy stosunki wartości, takie jak ciąg Fibonacciego, złoty podział czy liczby pierwsze. Te formuły liczbowe intrygują mnie, jest w nich pewien element estetyki. Niewidzialne piękno, które chcę pokazać.

- Eliza Kopeć (Krak J., Eliza Kopeć, seria Galerie NUMMER40, wyd. Studio Wezedonk, Doetinchem 2018, s. nlb.)

 Eliza Kopeć urodziła się w 1960 roku w Warszawie, szybko jednak wyemigrowała. Studiowała malarstwo i rysunek na Academie voor Beeldende Kunsten w Rotterdamie, gdzie w 1987 roku obroniła dyplom. Ma na swoim koncie kilkadziesiąt wystaw grupowych i indywidualnych w Europie, m.in. w Holandii, Polsce, Wielkiej Brytanii czy Niemczech, jak również w Stanach Zjednoczonych. Od zakończenia studiów zajmowała się niemal wyłącznie grafiką artystyczną w nurcie figuratywnym, którą zdecydowała się porzucić około 2000 roku na rzecz abstrakcji i konceptualizmu. Tworzy dzieła malarskie, rysunki, papierowe reliefy oraz obiekty przestrzenne. Inspiracje czerpie z dzieł mistrzów awangardy, takich jak Kazimierz Malewicz czy Piet Mondrian. Jej atelier znajduje się w Hadze.

Charakterystyczną cechą sztuki Kopeć, zarówno tej wczesnej figuratywnej, jak i dojrzałej abstrakcyjnej, jest stosowanie wzorów i powielanie motywów. Jej prace cechuje porządek, pewien określony z góry system. Znaczącym jest również czynnik intelektualny. Natchnieniem bowiem są dla artystki niekiedy zasady matematyczne i ciągi liczb, w których widzi ona ukryte piękno. Aby przełożyć matematyczne źródło na język wizualny, Kopeć każdorazowo zaczyna pracę od sformułowania reguł determinujących nie tylko sam proces twórczy, ale również ostateczny wygląd dzieła: „Nazwijmy to zasadami gry czy planem: przyporządkowuję kolor do każdej liczby. Zapisuję go lub używam skrzyneczek z kolorowymi kulkami. Czasem rzucam kością. Istotną rolę odgrywa tutaj przypadek. Gdy używam losowych kolorów, staje się to rodzajem loterii” (Krak J., Eliza Kopeć, seria Galerie NUMMER40, wyd. Studio Wezedonk, Doetinchem 2018, s. nlb.). Ostatecznym celem artystki, co sama podkreśla, jest odnalezienie czystego piękna. Skupiając się na formie, odrzuca czynnik treści. Nie pragnie przekazać żadnej historii, pozostawiając kwestię interpretacji widzowi i jego wyobraźni.