Polswissart

Stanisław Borysowski w swej twórczości przeszedł przez niemal wszystkie „izmy”, ciągle próbując nowych form wyrazu artystycznego. Studiując na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych i przebywając w orbicie szkoły Józefa Pankiewicza, na przełomie lat 20. i 30. przeszedł okres zachwytu malarstwem francuskim. Nowych inspiracji dostarczyły artyście także odbyte w tamtym czasie podróże na zachód Europy oraz kontakty z zamieszkałym w Paryżu Edwardem Matuszczakiem, zięciem i też malarzem.

Oferowana martwa natura, namalowana przez Borysowskiego kiedy miał zaledwie dwadzieścia dwa lata, stanowi dowód jego niepospolitego talentu, dostrzeżonego już za młodu przez Kazimierza Sichulskiego. Doskonale przemyślana kompozycja dzieła z zastosowaniem perspektywicznego skrótu, budujące fakturę impasty, jak i obrana subtelna paleta kolorystyczna świadczą o artystycznej dojrzałości autora. W obrazie pobrzmiewają echa słów Pankiewicza, uczącego „malarskiego myślenia”: „(…) żaden z artystów współczesnych nie zdawał sobie tak jasno sprawy z zadań malarstwa, jak Cézanne. Wszystkie formy redukują się do brył geometrycznych, wszystkie kolory i tony są kontrastami, które stanowią o wartości plastycznej płaszczyzny obrazu” (Wachowiak M., Wyszukana prawda. Józef Pankiewicz o sztuce w kontekście malarskiego warsztatu, [w:] „Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo” XLII, Toruń 2011, s. 391).

Okres francuski w sztuce Borysowskiego z biegiem lat ustąpił, a jego styl poddał się kolejnym przemianom stylistycznym. Około 1956 roku artysta odszedł od sztuki figuratywnej na rzecz kompozycji abstrakcyjnych.

Polswiss Art, aukcja 15.03.2022, poz. 26
Warszawa, kolekcja prywatna
zakup w Polswiss Art

Po długim dopiero szukaniu i błądzeniu, (…) odkrywa się i autentyfikuje naturę: prawda istnieje tylko w sztuce! (…) Obowiązkiem (…) każdego artysty jest przede wszystkim dążenie do poznania środków potrzebnych do zrealizowania w danej materii formy (…).
– Józef Pankiewicz (Wachowiak M., Wyszukana prawda. Józef Pankiewicz o sztuce w kontekście malarskiego warsztatu, w: „Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo” XLII, Toruń 2011, s. 391)

Stanisław Borysowski, polski malarz, grafik, rysownik, długoletni kierownik Katedry Malarstwa Dekoracyjnego Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Urodził się we Lwowie, gdzie uczęszczał do miejscowego gimnazjum. Utalentowany artystycznie od najwcześniejszych lat uzyskał pozytywną ocenę swoich rysunków od prof. Kazimierza Sichulskiego. Maturę zdał w 1926 i za radą Sichulskiego wyjechał do Krakowa i studiował w Akademii Sztuk Pięknych. Za uzyskane wyniki wywalczył stypendium już na drugim roku i dzięki znakomitym postępom otrzymywał je do końca studiów, co w tamtych czasach było niezmiernie rzadkie. Pozwoliło mu ono na lepszą egzystencję.

Uczęszczał do pracowni malarskich prof. Teodora Axentowicza, Władysława Jareckiego, Stanisława Kamockiego i zwłaszcza Ignacego Pieńkowskiego; grafikę studiował u prof. Jana Wojnarowskiego. Studia skończył w 1931. Zyskał uznanie profesorów. Rektor Wojciech Weiss uznał, że był najwybitniejszym uczniem Akademii w ówczesnych latach i wyjednał dla niego w 1932 stypendium Funduszu Kultury Narodowej na półroczny pobyt we Włoszech. W 1934–35, dzięki stypendium miasta Lwowa, które doceniło już wtedy jego talent, pogłębiał swój kunszt malarski u prof. Józefa Pankiewicza w filii krakowskiej ASP w Paryżu. Wiele prac wystawiał w kraju i za granicą, zdobywał prestiżowe nagrody, m.in. srebrny medal na Międzynarodowej Wystawie Przemysłu Artystycznego w Paryżu (1937). W 1936 został członkiem prężnego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, w którego wystawach uczestniczył regularnie już od 1931.

Zaangażowany w pracę, udowadniał swoimi dziełami, że ma własną osobowość twórczą, osobiste widzenie sztuki. Żył ze sztuki i dla sztuki. Był cenionym pedagogiem, kształtującym myślenie plastyczne studentów. Nie narzucał im swoich poglądów, lecz mobilizował do twórczej pracy, zdobywania osobistych przemyśleń, do szukania własnego widzenia i myślenia plastycznego. W 1957 z jego inicjatywy powstała głośna z późniejszych osiągnięć, zrzeszająca początkowo 22 artystów „Grupa Tor”, która nie miała określonego profilu artystycznego, a stawiała sobie jedynie za zadanie utrzymanie odpowiedniego poziomu i ujawnianie osiągnięć swych członków poprzez wystawy zbiorowe i indywidualne. Borysowski wiele pracował i ciągle poszukiwał nowych form wyrazu artystycznego. W swej twórczości przeszedł przez niemal wszystkie „izmy” w sztuce, włącznie z próbami realizmu socjalistycznego i abstrakcjonizmem, który od 1956 zdominował jego malarstwo. Nadał mu jednak własny wyraz. W swoje kompozycje z powodzeniem włączał sugestie przedmiotowe i konfiguracje pełne ruchu.