Polswissart

Janina Kraupe-Świderska była jedną z najwybitniejszych przedstawicielek polskiej awangardy. Jej sztukę charakteryzowała wyjątkowa stylistyka zainspirowana buddyzmem tybetańskim, kulturą Dalekiego Wschodu i filozofią zen. Była współzałożycielką II Grupy Krakowskiej i profesorem krakowskiej akademii. Urodziła się w Sosnowcu w 1921 roku. Studia malarskie rozpoczęła w 1938 roku na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, pod okiem Pawła Dadleza. Podczas II wojny światowej kontynuowała naukę w Kunstgewerbeschule, w pracowni Fryderyka Pautscha, gdzie poznała m.in. Tadeusza Brzozowskiego, Kazimierza Mikulskiego, Mieczysława Porębskiego i Tadeusza Kantora. Z tym ostatnim współpracowała w latach 1942-43 w trakcie działalności jego teatru konspiracyjnego. Po wojnie wróciła kształcić się na akademii, rozwijając swój talent malarski i graficzny. W 1948 roku uzyskała absolutorium i rozpoczęła pracę dydaktyczną na uczelni. Dyplom obroniła siedem lat później. Od 1957 roku związana była z II Grupą Krakowską, należała też do katowickiej Grupy Oneiron. W 1980 roku uzyskała tytuł profesora nadzwyczajnego, a następnie zwyczajnego.

Sztukę Kraupe-Świderskiej charakteryzuje intelektualno-mistyczny wyraz. Artystka skupiała się głównie na tworzeniu surrealistycznych scen i abstrakcyjnych kompozycji zapisanych niczym tablice szeregiem magicznych znaków, odwołujących się do dawnych alfabetów oraz form zapisów nutowych. „Główny temat mojej twórczości stanowi to, co jest zmienne, nieuchwytne, rozgrywające się na różnych planach, istniejące w różnych czasach, kojarzone w wyobraźni nie tylko jako obrazy, ale jako znaki, symbole, zapisy, cała domena muzyki poznawalnej jedynie w czasie, przepływającej koło nas jak ulotne obrazy świata widzianego w zaskakujących motywach nieprzewidzianych zestawień, jakie rodzi chwila” – tłumaczyła artystka (cyt. za: Gancarz B., Zmarła Janina Kraupe-Świderska, „Gośc krakowski” 03.03.2016).