Polswissart

Przebywając od lat 20. we Francji, Zygmunt Dobrzycki chłonął inspiracje z kipiącej ideami awangardy, a przede wszystkim z nowatorskich nurtów w sztuce, które odpowiadały jego otwartej na nowe doświadczenia wrażliwości. Przemieszczał się między Montparnasse, będącym wówczas centrum życia artystycznego a prowansalskim Saint-Paul-de-Vence, gdzie zetknął się ze sztuką Cézanne'a i Van Gogha. Wyjeżdżał także wielokrotnie do Belgii, gdzie w 1929 roku miał indywidualną wystawę, która przyniosła mu rozgłos i sukces. W poszukiwaniu natchnienia, Dobrzycki czerpał z dzieł pisarzy, poetów, malarzy, rzeźbiarzy i muzyków z każdego zakątku świata, których zgromadził pod jednym niebem Paryż, a którzy dali początek Szkole Paryskiej. Utrillo i Soutine, Kisling i Zadkine, Paul Valéry i Gide, Giono i Honegger – mieli wielki wpływ na wczesny etap twórczy malarza. We Francji artysta odkrył dla siebie fowizm i kubizm, które ukierunkowały jego sztukę. „Z polskich korzeni wyniósł Dobrzycki poczucie konkretu, natury i zmysłowości. Paryż nauczył go, jak się doskonalić w subtelnym rysunku” – pisał Yves Sjöberg (Sjöberg Y., Zygmunt Dobrzycki, Galerie Simone Badinier, 9-31 października 1959). Oferowana „Kompozycja kubistyczna” z 1949 roku należy do dojrzałej fazy twórczej Dobrzyckiego, kiedy był już malarzem znanym i cenionym w środowisku artystycznym. Obraz jak w soczewce skupia najaktualniejsze tendencje europejskiej sztuki, oscylujące wokół picassowskiego kubizmu i poetyki surrealistycznej. W niemal abstrakcyjnym układzie plam barwnych, doszukać się można uproszczonych profilów sylwetek, a także poprzeplatanych wzajemnie fragmentów wnętrz i zielonego pejzażu. Nakładające się na siebie kształty dają efekt odrealnienia. Fragmenty kolumn, postacie, nisze, chmury i niebo, trawnik, drewniana podłoga i uchylone drzwi – wszystko funkcjonuje równolegle, jakby łącząc naraz kilka planów, perspektyw i wymiarów. Całość naznaczona artystycznym indywidualizmem, potwierdza otwartość intelektu Dobrzyckiego i jego odwagę w podejmowaniu coraz to nowych środków wyrazu.

Warszawa, kolekcja prywatna
Bruksela, Horta, aukcja 11.12.2023, poz. 291

Z polskich korzeni wyniósł Dobrzycki poczucie konkretu, natury i zmysłowości. Paryż nauczył go, jak się doskonalić w subtelnym rysunku. – Yves Sjöberg
(Sjöberg Y., Zygmunt Dobrzycki, Galerie Simone Badinier, 9-31 października 1959)

Zygmunt Dobrzycki urodził się 1896 roku w staropolskiej rodzinie ziemiańskiej. Edukację artystyczną rozpoczął w Kijowie, przenosząc się następnie do Petersburga i Moskwy. W wieku dwudziestu sześciu lat zawitał do Warszawy, zapisując się na studia do Szkoły Sztuk Pięknych i jednocześnie na Wydział Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Naukę przerwał po roku i wyjechał do Paryża, chcąc czerpać inspirację z kipiącej ideami awangardy, a przede wszystkim z nowatorskich nurtów w sztuce, które odpowiadały jego otwartej na nowe doświadczenia wrażliwości. Przemieszczał się między Montparnasse, będącym wówczas centrum życia artystycznego a prowansalskim Saint-Paul-de-Vence, gdzie zetknął się ze sztuką Cézanne'a i Van Gogha. Wyjeżdżał także wielokrotnie do Belgii, gdzie w 1929 roku miał indywidualną wystawę, która przyniosła mu rozgłos i sukces.

W poszukiwaniu natchnienia, Dobrzycki czerpał z dzieł pisarzy, poetów, malarzy, rzeźbiarzy i muzyków z każdego zakątku świata, których zgromadził pod jednym niebem Paryż, a którzy dali początek Szkole Paryskiej. Utrillo i Soutine, Kisling i Zadkine, Paul Valéry i Gide, Giono i Honegger – mieli wielki wpływ na wczesny etap twórczy malarza. We Francji artysta odkrył dla siebie fowizm i kubizm, które ukierunkowały jego sztukę. „Z polskich korzeni wyniósł Dobrzycki poczucie konkretu, natury i zmysłowości. Paryż nauczył go, jak się doskonalić w subtelnym rysunku” – pisał Yves Sjöberg (Sjöberg Y., Zygmunt Dobrzycki, Galerie Simone Badinier, 9-31 października 1959).

W latach 30. uczestniczył w wystawach odbywających się w Brukseli, Antwerpii oraz w paryskiej Galerii l’Atelier Française. W 1937 roku otrzymał złoty medal na międzynarodowej wystawie „Sztuka i technika”, a w 1946 roku został zaproszony do udziału w pokazie polskiej sztuki nowoczesnej w Musée d'art moderne w Paryżu. Dołączając do grupy trzydziestu wybranych twórców, znalazł się obok takich słynnych nazwisk jak Olga Boznańska, Tytus Czyżewski czy Roman Kramsztyk, a także przedstawicieli młodszego pokolenia, jak Jan Cybis, Zbigniew Pronaszko czy Artur Nacht-Samborski.