Polswissart

Moja Manio najdroższa. Coś dziwnego się we mnie dzieje taka szalona jakaś łatwość twórcza, takie bogactwo konceptu w kompozycji i taki kolor, że jakby mi się raptem oczy otworzyły 
(fragment z listu pisanego z Wiednia w kwietniu 1905 roku do żony Marii Kisielnickiej, cytat z: Wojciech Kossak. Listy do żony i przyjaciół (1883-1942) tom I: lata 1883-1907, Wydawnictwo Literackie, 1985, str. 758)

Jeżdziec jest bardzo dobrym przykładem doskonałego warsztatu jaki Wojciech Kossak posiadł kształcąc się nie tylko pod okiem swego ojca - Juliusza ale również w europejskich akademiach w Krakowie, Monachium i Paryżu. Widać w tej pracy swobodę z jaką posługiwał się realistyczną konwencją i pietyzm z jakim traktował każdy detal stroju, uzbrojenia w sylwetce zarówno żołnierza jak i zwierzęcia. Oferowana praca powstała w 1906 roku, w okresie, w którym Kossak często podróżował między Krakowem, Berlinem i Londynem. Dłuższe zagraniczne pobyty traktował nie tylko jako sposób na dodatkowy zarobek ale przede wszystkim jako inspirację i szansę na ustawiczny rozwój swojego warsztatu. Jak pisze Kazimierz Olszański w przedmowie do dwutomowego opracowania Wojciech Kossak. Listy do żony i przyjaciół (1883-1942): „Są to lata, w których sztuka Kossaka dochodzi do najwyższego poziomu, osiągniętego w starciach z tzw. malarską awangardą. (…) przeciwny nowym prądom w malarstwie, modernizmowi i secesji, popadł w konflikt z grupą krakowskich malarzy, zrzeszonych w Towarzystwie Sztuka" (tom I: lata 1883-1907, Wydawnictwo Literackie, 1985, str. 10). O tym, że okres 1903-1907 należał do bardzo udanych dla twórczości Kossaka świadczą dzieła jakie wówczas powstały: m.in. Krwawa niedziela w Petersburgu (1905) czy Bitwa pod Savoną (1904). Oferowany obraz, skupiający jak w soczewce najdroższe artyście motywy charakterystyczne dla jego twórczości, a zarazem zachwycający rzadko przez Kossaka wykorzystywaną bogatą, nasyconą gamą barwną i atmosferą tajemniczości jest niewątpliwie cennym kąskiem kolekcjonerskim.

Syn Juliusza Kossaka, ojciec Jerzego oraz Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej – poetki i Magdaleny Samozwaniec – pisarki. Wojciech Kossak urodził się w Paryżu w noc sylwestrową tuż przed północą roku 1856. Ojcem chrzestnym został przyjaciel Juliusza Kossaka, wybitny francuski malarz-batalista Horacy Vernet. Pierwszym nauczycielem malarstwa był dla Wojciecha jego ojciec. Studia artystyczne odbył w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem Władysława Łuszczkiewicza by następnie kontynuować naukę na Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. Studia przerwał roczny pobyt w krakowskim pułku c.k. ułanów. Służba w wojsku wywarła znaczny wpływ na kierunek zainteresowań artystycznych Wojciecha jako malarza - batalisty, miłośnika tematów wojskowych. Środowisko wojskowych było pierwszym odbiorcą jego obrazów, których tematem były portrety dowódców, rewie wojskowe, ataki konnicy i artylerii. Do nauki powrócił w 1877 w paryskiej École des Beaux Arts. W 1915 został mianowany profesorem batalistyki w warszawskiej SSP, z czym wiązały się jego częste pobyty w stolicy. Znamienny dla sztuki Wojciecha pietyzm w oddawaniu historycznych i kostiumowych realiów jak i niezwykła sprawność warsztatowa ma źródło niewątpliwie w latach spędzonych w pracowni swego ojca – Juliusza. Jednak przez wzgląd na wielość zamówień wielokrotnie powracał do tych samych tematów, którym nadawał formy realistyczne. Z powodzeniem stosował trudne skróty i skomplikowane ujęcia perspektywiczne. W licznych kompozycjach utrwalał wizerunki anonimowych legionistów, żołnierzy, równie chętnie jak wojskowe patrole, dramatyczne epizody bitewne i heroiczne potyczki. Cechą charakterystyczną sztuki Kossaka była wyniesiona z domu rodzinnego miłość do koni, których sylwetki malował z wielką wprawą i swobodą. Wojciech Kossak cieszył się ogromną popularnością wśród współczesnych. Brał udział w życiu wyższych sfer, bywał na dworze cesarskim w Wiedniu i Berlinie, błyszcząc urokiem osobistym, dowcipem i świetną prezencją. Przyjazny i życzliwy dla wszystkich był Kossak osobą pożądaną w towarzystwie a swój rodzinny dom – słynną Kossakówkę – uczynił miejscem spotkań elity ówczesnego Krakowa. Do gości Kossaków zaliczyć można najznamienitsze postaci – malarzy, pisarzy, aktorów i muzyków - Henryka Sienkiewicza, Jacka Malczewskiego, Witkacego, Juliana Tuwima czy Ignacego Paderewskiego.