29. Eugeniusz Zak - Popiersie młodej dziewczyny, ok. 1913
Proweniencja
Łódź, Muzeum Miasta Łodzi, depozyt od 2010 roku
Warszawa, kolekcja Krzysztofa Musiała
Desa Unicum, aukcja 24.01.2002, poz. 19
Queens (NY), kolekcja W. Przybylaka
Filadelfia, kolekcja Zygmunta Miki (od 1958)
Weimar, kolekcja prof. Dr Carla Schuddekopfa zakup bezpośrednio od artysty w 1914 roku
Wystawiany
Lublin, Muzeum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Kolekcja mistrzów Krzysztofa Musiała, październik 2017 - wrzesień 2018.
Łódź, Muzeum Miasta Łodzi, Galeria Mistrzów Polskich, ekspozycja stała od 2010 roku Poznań, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Zapisy Przemian. Sztuka polska z kolekcji Krzysztofa Musiała, maj - czerwiec 2008. Kraków, Muzeum Narodowe w Krakowie, Sztuka polska z kolekcji Krzysztofa Musiała, marzec - kwiecień 2008. Warszawa, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki w Warszawie, Zapisy Przemian. Sztuka polska z kolekcji Krzysztofa Musiała, grudzień 2007 - luty 2008. Szczecin, Muzeum Książąt Pomorskich w Szczecinie, Zapisy Przemian. Sztuka polska z kolekcji Krzysztofa Musiała, październik - grudzień 2007. Wrocław, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Zapisy Przemian. Sztuka polska z kolekcji Krzysztofa Musiała, wrzesień - październik 2007.
Reprodukowany
Zapisy Przemian. Sztuka polska z kolekcji Krzysztofa Musiała [katalog wystawy], red. Ilkosz B., Wrocław 2007, s. 179, poz. 67.
Tanikowski A., Eugeiusz Zak, wyd. Pogranicze 2013, s. 92, poz. 77.
Biogram artysty
Eugeniusz Zak przychodzi na świat w 1884 roku, w Mogilnie na Białorusi, w rodzinie polskich Żydów. Po śmierci ojca wraz z matką artysta przeprowadza się do Warszawy. Jest dzieckiem chorowitym i delikatnym, co powoduje, że otoczony jest staranną opieką matki i dalszej części rodziny. Mimo to, już jako szesnastoletni chłopiec wyjeżdża do Paryża i kształci się w prywatnej Academie Colarossi na Montparnasse. Wiele również w tym okresie podróżuje, m.in. przez sześć miesięcy pozostaje w Monachium wraz z Leopoldem Gottliebem , Eli Nadelmanem i Romanem Kramsztykiem, uczęszczając do prywatnej szkoły Antona Azbego. W 1904 roku wraca do Paryża i bierze czynny udział w życiu artystycznym, m.in. do 1913 roku corocznie uczestniczy w pokazach Salonu Jesiennego. Bardzo szybko rośnie sława artysty, potwierdzona zakupem jego pracy przez Muzeum Luksemburskie w 1910 roku, czy indywidualną wystawą w galerie Druet w 1911 roku, a także profesurą w Academie La Palette. W 1913 roku artysta żeni się z Jadwigą Kohn - początkującą malarką i w dwa lata póżniej osiedla się ponownie w kraju, wiążąc tym razem swoje twórcze losy ze środowiskiem formistów, ukoronowane uczestnictwem w założeniu "Rytmu" w 1921 roku. Już jednak w rok póżniej Zak opuszcza kraj by po rocznym przebywaniu w Niemczech wrócić do Paryża, gdzie zamieszkuje z przyjaciółmi m.in. z Zygmuntem Menkesem i Markiem Chagallem. Bardzo dobrze rozwijającą się karierę przerywa w 1926 roku nagła śmierć artysty.
Mimo odejścia w sile wieku Zak zgromadził bardzo duży dorobek artystyczny. Za jego życia odbyły się trzy wystawy indywidualne: dwie w Paryżu (1911, 1925) i jedna w Warszawie (1917). Również za życia wystawiał na świecie: m.in. w Nowym Jorku, Chicago, Detroit, a także na Biennale w Wenecji, w 1914 roku. W kraju natomiast artysta uczestniczył w wystawach Towarzystwa Artystów Plastyków "Sztuka", "Rytmu" w Krakowie i w Warszawie oraz w wystawach Ekspresjonistów Polskich w Krakowie i we Lwowie. Twórczość artysty została oczywiście wielokrotnie doceniona po śmierci wieloma wystawami na paryskich Salonach i galeriach, także w Warszawie, Londynie, Buffalo i Nowym Jorku. Na uwagę zasługuje fakt istnienia sławnej Galerie Zak, prowadzonej przez żonę artysty po jego śmierci. Była to jedna z najciekawszych programowo galerii paryskich, wystawiająca prace najlepszych ówczesnych artystów polskich i żydowskich (m.in. pierwsza wystawa indywidulana Kandinsky'ego).
Twórczość Eugeniusza Zaka jest niezwykle charakterystyczna i spójna. Dzięki typowemu tylko dla artysty upozowaniu postaci o wydłużonych proporcjach, szczególnym, tanecznym ruchu, detalom, które przywodzą na myśl marionetki czy postaci świata teatralnego oraz opracowaniu form tożsamym z programem 'Rytmu", malarstwo Zaka jest ogromnie rozpoznawalne i nie mające odpowiednika w historii polskiej sztuki. Prezentowana praca należy do grupy prac artysty, która przywodzi na myśl dzieła takich mistrzów jak Poussin, Watteau czy Puvis de Chavannes. Na tle fantastycznego, sielankowego pejzażu w stylu włoskim czy południowofrancuskim umieszczona jest postać o typowym dla Zaka wyglądzie, lekko nawiązującym do renesansowych fascynacji artysty. Melancholia i nostalgia przedstawienia wciąga widza w krainę bezczasowości, w krainę spokoju i marzeń. Wrażenie to jest potęgowane gamą nasyconych brązów, zieleni, błekitów i różu, a także finezyjnym, miekkim konturem, tak charakterystycznym dla Zaka, sprawiającym, że całość kompozycji unosi się w bliżej nieokreślonej przestrzeni wizji artysty. Prace z cyklu idyllicznego artysty, jak zwykło sie je nazywać, należą od lat do najbardziej cennych i poszukiwanych prac na rynku dzieł sztuki. Stanowią obowiązkowe pozycje w znanych kolekcjach malarstwa w Polsce i na świecie.
Nr katalogowy: 29
Eugeniusz Zak (1884 - 1926)
Popiersie młodej dziewczyny, ok. 1913
tempera, gwasz, karton, sklejka / 50,5 x 35 cm
sygn. p.g.: Eug. Zak, na odwrocie papierowa nalepka z odręcznym opisem pracy w jęz. niemieckim
- Estymacja:
-
90 000 - 140 000 zł
20 738 - 32 259 EUR
22 901 - 35 624 USD
- Cena sprzedaży:
-
135 000 zł
31 106 EUR
34 352 USD
Aukcja Dzieł Sztuki 8 października 2019
Aukcja:
8 października 2019 r. godz. 19.00
Dom Aukcyjny Polswiss Art
ul. Wiejska 20, Warszawa
Wystawa przedaukcyjna:
20 września - 8 października 2019 r.
Dom Aukcyjny Polswiss Art
ul. Wiejska 20, Warszawa
- Kontakt w sprawie obiektów:
-
galeria@polswissart.pl
tel.: +48 (22) 628 13 67