Polswissart

Malarstwo Tadeusza Ajdukiewicza jest nierozerwalnie związane z mecenatem arystokracji i dworów panujących. Liczne portrety arystokracji ówcześnie panujących oraz śmietanki towarzyskiej ówczesnej Europy były kwintesencją dorobku twórczego artysty. Znacznie jednak rzadziej pojawiają się na polskim rynku aukcyjnym okazałe przedstawienia w dużej skali, noszące miano bądź to muzealnych bądź też co może bardziej intersujące dla kolekcjonerów, typowo gabinetowych. Prezentowany obraz to mistrzowska scena uwieczniająca postać generała księcia Leopolda von Croy w mundurze kampanii na koniu podczas manewrów, postać znakomicie upozowana, efektowna, zdradzająca doskonałe opanowanie warsztatu malarskiego przez artystę. Postać w tle, również na koniu jego adiutant w charakterystycznym oficerskim nakryciu głowy. Na trzecim planie oddział rozpędzonej husarii. Piękne, wieloplanowe przedstawienie o tematyce wojskowej jest bodaj najciekawszą pracą tego artysty w ostatnich latach prezentowaną polskiemu kolekcjonerowi. Doceni on zarówno świetny stan zachowania, jak również precyzję wykonania, kunszt przedstawień sylwet koni i krajobrazu. Doceni zapewne również fakt, że oto prezentowana praca jest niewątpliwie jednym z najlepszych przykładów europejskiego akademizmu na najwyższym poziomie.

Suwałki, Depozyt Muzeum Okręgowego (2012-2019)

Poznań, kolekcja prywatna Dorotheum, aukcja 10.11.2011, poz. 124

Tadeusz Ajdukiewicz był uczniem Krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych pracowni Władysława Łuszczkiewicza, dzięki wsparciu stypendialnemu hr. Szembeka kontynuował edukacje w Akademii Wiedeńskiej a następnie monachijskiej u Otto Seitza i Alexandra Wagnera. Olbrzymi wpływ na sztukę Ajdukiewicza miał okres nauki w pracowni Józefa Brandta. Po mistrzu przejął tematykę parad, polowań oraz potyczek. Wachlarz tematów Ajdukiewicza był niezwykle szeroki. Co więcej zdaje się, że czego by nie malował to wykazywał się równie świetną techniką, zręcznym odtworzeniem materii i stylem, który przypodobał do gustu szerokiej grupie publiczność. Wśród miłośników jego sztuki znajdywały się osoby z najwyższych klas jak i tych niższych. Jako wychowanek Brandta, chętnie malował konie, które przyczyniły się do powstania wielu portretów konnych Franciszka Józefa I, arcyksięcia Rudolfa, cesarza Wilhelma II, Edwarda VII, książąt Meiningen i różnych monarchów bałkańskich i ministrów. Był artystą związanym z mecenatem arystokracji i dworów panujących. To w tych kręgach zrobił prawdziwą karierę, a jego obrazy cieszyły się powszechnym uznaniem. Malował polowania (Wyjazd na polowanie, 1876), rewie wojskowe (Rewia wojsk rumuńskich, 1896) i sceny rodzajowe, chętnie myśliwskie (Konie na pastwisku, 1874; Koński targ, 1900). Doświadczenie wielu podróży m.in. do Egiptu, Nubii, Syrii i Anatolii miało wpływ na jego malarstwo w którym pojawiły się sceny z życia codziennego ludzi zamieszkałych tamte okolice (Spotkanie na pustyni, 1890). W twórczość Ajdukiewicza nie zabrakło również kobiecych przedstawień. W tej dziedzinie portretów malarz również odnajdywał się znakomicie. Artysta malował portrety aktorek Antoniny Hoffman i Józefy Reszkówny pełne intymności i kobiecego wdzięku. Jednym z jego najsłynniejszych kobiecych portretów jest pełnopostaciowy obraz Heleny Modrzejewskiej w roli Marii Stuart (1800). Obraz zrobił olbrzymie wrażenie na publiczności tamtych czasów, Henryk Sienkiewicz wypowiedział się o portrecie: Stanąwszy przed tą białą, wysmukłą postacią, patrzącą z gobelinowego tła czarnymi oczyma jakoby w nieskończoność, od pierwszego rzutu oka poznajemy, że mamy przed sobą jakąś niezwykłą kobietę, i nie tylko piękność, nie tylko damę wyższego świata, ale duch wysoki (…). Jest to Modrzejewska, gdy jest samą sobą, gdy jest najbardziej Modrzejewską, to się znaczy, zarazem genialną artystką i uroczą na wszelki wyraz kobietą.” (cyt. za: Krzysztofowicz-Kozakowska S. Stolot F., Historia Malarstwa Polskiego, wyd. Kluszczyński, Kraków 2000, s.240). W jego malarskim repertuarze nie zabrakło scen historyczno-rodzajowych inspirowanych twórczością Maksa Gierymskiego (Obóz powstańców w lesie, 1875). Tadeusz Ajdukiewicz większość swojego życia spędził w Wiedniu gdzie przyjechał w 1882 roku. Przejął tam pracownie po samym Hansie Makarcie - malarzu nadwornym cesarza. Ajdukiewicz cieszył się względami dworu i arystokracji. Swoje obrazy wystawał w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie i w warszawskiej Zachęcie. Jego prace uczestniczyły również w wystawach w Wiedniu, Dreźnie, Monachium i Pradze.