Polswissart

Sobota 29 Marca 1919 Szanowni i Drodzy Państwo: Może mi się uda wpaść jutro w niedziele koło 5tej uścisnąć ręce Kochanych Państwa po długiem niewidzeniu i pogawędzić trochę o tem i owem – a w każdym razie spędzić parę chwil miłych w sympatycznem Domu. Tymczasem zaś przesyłam tylko serdeczne ukłony zanim to będę mógł uczynić jutro osobiście. 

− Tadeusz Makowski Tekst korespondencji na odwrocie pracy „Metro”.

Trudno zdecydować czy szybki rysunek wprawną ręką artysty czy treść korespondencji urzeka nas bardziej w prezentowanej pracy. Skreślone w paru zgrabnych kreskach charakterystyczne dla Paryża wejście do metra z wychodzącą z niego postacią mężczyzny w kapeluszy trzymającego pod pachą instrument ilustrują dosłownie jak artysta idzie w niedziele około piątej uścisnąć ręce przyjaciół i spędzić z nimi parę sympatycznych chwil. Artysta wyjechał do Paryża na przełomie 1908 i 1909 roku, pozostał tam do końca życia. Był członkiem Towarzystwa Artystów Polskich w Paryżu. Brał udział w Salonach paryskich: Niezależnych, Tuileries, Jesiennym i De L’Oeuvre Unique. Paryż stał się dla artysty drugim domem. Był tam otoczony przez przyjaciół, spełniał się jako artysta. Z tej „artystycznej notatki”, bije ciepło tych najmilszych, jakże cennych w życiu chwil dzielonych z ulubionymi osobami. Pomimo, że wspomniana niedziela już dawno się wydarzyła to jej obietnica nadal trwa zaklęta w prezentowanym liściku zilustrowanym rysunkiem artysty.

Było w nim coś z niewinnego dziecka – jakaś świeżość, niewinność, a jednocześnie to był bardzo wykształcony człowiek.
– Marcel Gromaire

Tadeusz Makowski to jeden z najbardziej rozpoznawalnych polskich malarzy XX wieku. Postawa artystyczna Makowskiego ukształtowała się w początkowym okresie pod wpływem symbolistycznego malarstwa pejzażowego Stanisławskiego, zaś twórczość Mehoff era przekazała mu zrozumienie istoty rysunku jako środka ekspresji i zamiłowanie do dekoracyjnej, secesyjnej stylistyki. Artysta na przełomie 1908 i 1909 r. wyjechał do Paryża, gdzie pozostał do końca życia. Był członkiem Towarzystwa Artystów Polskich w Paryżu. Brał udział w Salonach: Niezależnych, Tuileries, Jesiennym i De L'Oeuvre Unique. Jego zainteresowania scenografią teatralną przejawiły się w wykonywaniu kukiełek dla krakowskiego kabaretu "Zielony Balonik". W Paryżu zafascynowała artystę klasycyzująca, symboliczna sztuka Puvis de Chavannes'a. Około 1911 przejął od Le Fauconniera i kubistów zwartą konstrukcję obrazu i geometryzujące traktowanie form; kształt wydobywał jednak światłocieniowym modelunkiem i obrysowywał wyrazistym konturem. Na jego twórczość silnie wpłynęła podróż do Bretanii oraz postimpresjonistyczna sztuka Ślewińskiego. W 1918 pojawił się w obrazach Makowskiego motyw kluczowy dla jego dalszej twórczości - postać dziecka. Artysta malował wówczas liryczne, naiwne w wyrazie wizerunki dzieci w pastelowych, wysmakowanych tonacjach. Około 1920 powstały inspirowane sztuką Pietera Bruegla St. rozległe pejzaże ożywione sztafażem i utrzymane w zmatowiałej kolorystyce z przewagą brązów i zieleni. Rok 1928 stanowił istotną cezurę w twórczości artysty. Skrystalizował się wówczas jego indywidualny styl obrazowania, niepowtarzalny w kontekście sztuki europejskiej. wykształcił wtedy własny, charakterystyczny i łatwo rozpoznawalny styl łączący echa kubizmu, fascynację sztuką ludową i malarstwa artystów naiwnych. W latach 1929 – 30 Makowski tworzył liczne kompozycje olejne, akwarelowe, rysunkowe z przedstawieniami dzieci. Należą one do dojrzałej i artystycznie wysublimowanej fazy twórczości Makowskiego, w której artysta uprościł kształty, sprowadzając je do trójkątów, walców i stożków, liniom nadał moc i wyrazistość. Prócz malarstwa sztalugowego, akwareli i rysunku Makowski uprawiał techniki graficzne - drzeworyt, akwafortę i litografię. Zajmował się ilustrowaniem książek i projektowaniem okładek; ozdobił drzeworytami wydane w 1925 w Paryżu „Pastorałki” Tytusa Czyżewskiego. Pisał ponadto wiersze, opowiadania i teksty z zakresu teorii sztuki.