Polswissart

Twórczość Gierowskiego to studium oddziaływania poprzez kolor, a gradacja walorów i rytmiczne podziały płótna to świadoma formalna polemika tego twórcy z opartem. Malarstwo Gierowskiego jest dynamiczne, przestrzeń jest iluzją, a kolor narzędziem, który opisuje jej granice na płótnie. Prezentowany obraz podzielony jest na sześć wertykalnych pasów – dwa szersze oraz cztery wąskie rozdzielające od siebie większe płaszczyzny. Artysta używa bardzo intensywny kolorów czerwieni, granatów i zieleni. Barwy są ze sobą zestawione tak aby wibrowały w oku widza, aby nie dawały mu spokoju. Gradient zamieniający subtelnie granat w błękit a czerwieni w róż znajduje się na węższych pasach. To one są głównym elementem eksperymentu jaki prowadzi Gierowski. Przez wykorzystany gradient krawędzie nie są jednakowo wibrujące na całej długości. W niektórych miejscach jesteśmy w stanie znieść ten kontrast i nawet go oswoić. Przez ten zabieg, praca, która pozornie powinna być rytmiczna i statyczna zamienia się w obraz dynamiczny. Jest to bardzo prosta i inteligentna gra ze wzrokiem widza. Z jednej strony jesteśmy świadkami jedynie farby na płótnie, kładzionej rozważnie i spokojnie a z drugiej strony mamy poczucie doświadczania pełnej sytuacji. Artysta w wywiadzie przeprowadzonym przez Elżbietę Dzikowską powiedział: Jeśli malarstwo posiada w sobie jakąś tajemnicę, jeśli posiada głębię, daje możliwość wielowarstwowych odczuć, wyraża więcej niż zarejestrowanie faktu – wtedy staje się dobrym malarstwem, staje się sztuką. Dotyczy to zarówno malarstwa abstrakcyjnego, jak i wszystkich innych kierunków. Malarstwo figuratywne też może być obojętną dekoracją, ale w sztuce abstrakcyjnej widać tę dekorację łatwiej, wyraźniej się czuje, że chodzi tylko o połączenie różnych elementów i rytmów. Taki obraz daje mało możliwości interpretacyjnych; ot – plama na ścianie, układ prostokątów czy trójkątów. Byłbym jednakże ostrożny w osądach i sformułowaniach, choćby dlatego, że wiele obrazów w naszej świadomości jest czymś innym niż w naszym postrzeganiu. Istnieje więc pewna dwuznaczność i ona także sprawia, że malarstwo staje się czymś więcej niż zwykłą rejestracją przedmiotów, zjawisk, sposobów widzenia.

Stefan Gierowski był wybitnym przedstawicielem współczesnej awangardy, jednym z najważniejszych polskich abstrakcjonistów. Zamiłowanie do sztuki wyniósł z domu rodzinnego: od kolekcjonującego obrazy ojca-lekarza, który sam amatorsko parał się malarstwem oraz od wuja –  studenta Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie i akademii monachijskiej. Rozwijająca się na przestrzeni kolejnych dekad XX w. twórczość Gierowskiego, została trafnie określona przez krytyka sztuki Aleksandra Wojciechowskiego mianem „abstrakcji autonomicznej”.

Urodził się w 1925 roku w Częstochowie. W latach 1945-1948 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, w pracowniach Zbigniewa Pronaszki i Karola Frycza. Równocześnie uczył się historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Był osobą wszechstronnie uzdolnioną, również muzycznie – grał bowiem na fortepianie. W 1949 roku zamieszkał w Warszawie, gdzie sześć lat później zadebiutował na wystawie w Galerii Arsenał. Współpracował także z Galerią Krzywe Koło, prowadzoną przez Mariana Bogusza. W latach 1962-1996 wykładał na warszawskiej ASP, gdzie w latach 1975-1981 był dziekanem Wydziału Malarstwa. W 1986 roku został profesorem zwyczajnym, a w 2018 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu za niezwykle bogaty dorobek twórczy, aktywność na polu kształcenia młodego pokolenia artystów oraz działalność społeczną.

Sztuka Stefana Gierowskiego przechodziła przez różne etapy. Początkowa, figuratywna faza dość szybko, bo już w połowie lat 50. zamienia się w reprezentatywną dla dalszej jego twórczości abstrakcję. Wówczas artysta zrezygnował z nadawania tytułów swoim dziełom, oznaczając je odtąd jedynie rzymską numeracją. Nadrzędną wartością obrazu był kolor, światło i przestrzeń. Pierwsze nieprzedstawiające kompozycje z przełomu lat 50. i 60. należą do wybitnego przykładu polskiego malarstwa materii. W połowie lat 60. artysta w swoich kolorystycznych poszukiwaniach zbliżył się do op-artu. Tworzył iluzje przestrzeni, budował obrazy z najprostszych figur geometrycznych. W 1980 roku otrzymał prestiżową Nagrodę im. Jana Cybisa za całokształt twórczości. W swojej karierze miał kilkadziesiąt wystaw indywidualnych zarówno w Polsce, jak i zagranicą, a także uczestniczył w ponad dwustu wystawach zbiorowych.