Polswissart

Zima w malarstwie polskim stała się odrębnym tematem pod koniec XIX wieku, w okresie Młodej Polski. Do najchętniej ukazywanych pejzaży należy zasypane śniegiem wsie, pola, lasy wzbogacane gdzieniegdzie chatami, studniami, dzikimi zwierzętami, postaciami i saniami. Temat zimy podejmowany był przez największych twórców malarstwa pejzażowego – Juliana Fałata, Michała Gorstkina Wywiórskiego, Ferdynanda Ruszczyca, Jana Stanisławskiego.

Julian Fałat jest uznawany za niewątpliwego mistrza tej tematyki, zarówno w technice akwareli jak i malarstwie olejnym. Krajobraz zimowy stał się dla niego pretekstem do dalszych poszukiwań, odkrywania walorów bieli i efektów świetlnych.  Najpiękniejsze śnieżne pejzaże malował w Bystrej – małej wsi na Śląsku Cieszyńskim, a także w Nieświeżu i na Polesiu. Do Bystrej sprowadził się artysta wraz z żoną i trójką dzieci w 1910 roku. Krajobrazy tam powstałe, z wijącą się rzeką i górzystym terenem cechuje lekkość malowania, efekty luministyczne oraz stosowanie błękitów i fioletów w partiach cieni. Fałat inspirował się impresjonizmem ale pozostał wierny realizmowi. W tym znaczeniu ogromne znaczenie dla twórczości artysty miał wyjazd do Monachium w 1875 gdzie poznał m.in. Leona Wyczółkowskiego, Józefa Brandta i Jana Owidzkiego. Pejzaże zimowe Fałata są pozbawione ludzkiego, zwierzęcego czy architektonicznego sztafażu. Uwagę swą koncentrował artysta na śniegu i sposobie jego przedstawienia. Nie jest to zwykła biała plama znaczona fakturą grubo kładzionej farby olejnej. Śnieg Fałata to niemalże namacalna pokrywa bogata w niuanse walorowe słonecznych blasków i cieni powstających w załamaniach śniegowej warstwy. Krajobraz zimowy jest opowieścią o ukochanym przez artystę polskim pejzażu. Ową miłość potrafili docenić współcześni Fałatowi: Fałat- to niesłychanie wrażliwa, zmienna i bogata natura, która musi bezustannie tworzyć – i to tworzyć szybko, prawie, że gorączkowo. Być może, iż ta potrzeba jak najszybszego odtwarzania wrażeń każe mu malować przeważnie akwarele, odznaczające się nie znaną przedtem brawurą i siłą (Kleczyński J., Sztuka Polska. Malarstwo, Lwów 1903-1904).

Warszawa, kolekcja prywatna
Polswiss Art, aukcja 29.05.2018, poz. 100
Warszawa, kolekcja prywatna lata 90-te XX w.
zakup w krakowskiej Desie