Polswissart

Tym razem motyw góry w oferowanej pracy Radka Szlagi z 2021 r. przywołuje temat słynnego K2 (8611 m n.p.m.), drugiego po Mount Everest najwyższego szczytu na Ziemi. Powstanie obrazu związane jest ze zdobyciem K2 po raz pierwszy w czasie zimy. Wydarzenie miało miejsce na początku 2021 r. Wejścia na szczyt dokonała grupa nepalskich himalaistów. Natomiast pierwszą zimową próbę zdobycia góry podjęli Polacy już trzydzieści lat wcześniej. Potęga K2 wraca na wielkoformatowym płótnie Szlagi w dominującym zimowym pejzażu. Niemal monochromatyczne ostre formacje skalne spowija pomarańcz zachodzącego słońca. Ten paradoksalnie spokojny krajobraz przedstawia jedną z najniebezpieczniejszych gór świata, z którą związanych jest wiele tragicznych wypadków. Praca związana z niedawnym alpinistycznym sukcesem, zostawia pole do indywidualnej interpretacji w kontekście sił natury, jak i sił człowieka.

Twórczość Radka Szlagi wymyka się prostej charakterystyce. Okrzyknięty przez krytyków postmodernistą, porusza w swych pracach szereg współczesnych problemów, od kwestii społecznego wykluczenia i prowincjonalności, poprzez aspekty tożsamości aż do motywów postkapitalistycznych. Inspiracje czerpie zarówno ze świata popkultury i mainstreamu, jak również polityki, religii i historii. Motywy te łączy na swoich płótnach w skomplikowaną, niekończącą się mozaikę znaków i cytatów. Szlaga jest artystą wielowątkowym. Jego sztuka niczym geograficzna mapa, wskazuje istotne dla malarza miejsca - zaściankowe Gliwice i idylliczną wieś Ochotnicę u stóp góry Szlagówki w Beskidach Śląskich, gdzie się wychował, a także wyludnione i upadłe Detroit, miejsce emigracji jego rodziny. Wspomniana Szlagówka: „Górujące nad wsią wzniesienie często powraca w obrazach malarza (niczym Mont Sainte-Victoire w pracach Paula Cézanne’a) w przerysowanej, wyolbrzymionej formie przypominającej majestatyczny alpejski szczyt Matterhorn lub wzorowaną na nim górę znaną z logo wytwórni filmowej Paramount Pictures” (Borysiewicz E., Słowa, których nie miałem zamiaru poznać. Malarski słownik Radka Szlagi w: Radek Szlaga. Miejsca, których nie miałem zamiaru zobaczyć [katalog], Zachęta - Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa, 2020, s. 6).

Poznań, kolekcja prywatna

Szlaga to malarz wielowątkowy, nadpobudliwy i gorączkowy. W przestrzeni jego sztuki cichnie dyskurs o kryzysie malarstwa; zapominamy o złych przeczuciach, że wszystko już zostało zrobione i nie ma nic więcej do namalowania. Przeciwnie, ma się wrażenie, że przedstawianie, powtarzanie przestawień, przepracowywanie ich, przemalowywanie wizerunków jest kwestią najpilniejszą. Gdzieś między decyzją o niedokończeniu obrazu a pokusą, by na jednym płótnie zrobić dwa, trzy, a może nawet dziesięć obrazów, Szlaga realizuje najbardziej spełniony projekt malarski w sztuce polskiej od czasów Wilhelma Sasnala.

(Szabłowski S., Ja tu tylko maluję (w szarej strefie), w: „Artpunkt” nr 25, wyd. Galeria Sztuki Współczesnej w Opolu, Opole 2015, s. 27.)

Radosław Szlaga urodzony w Gliwicach absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu, na co dzień tworzy i mieszka w Detroit oraz w Brukseli. Szlaga jest bardzo wszechstronnym artystą, nie trudni się tylko malarstwem, ale tworzy także grafiki oraz instalacje, a jego prace są przepełnione inspiracjami z różnorodnych kultur: od Europy przez Afrykę po Amerykę Północną i południową. W jego twórczości można także zauważyć chłopięce inspiracje, wpływ współczesnej popkultury, sztuki oraz kinematografii. Jego przeprowadzka do Detroit sprawiła, że zauważył zderzenie iluzorycznego wyobrażenia amerykańskiego snu i podupadłego miasta, które znacząco od niego odbiegało. Ta refleksja sprawiła, że widać w jego pracach prześmiewcze przedstawienie kapitalizmu. Szlaga skupia się także na przedstawianiu ludzi zepchniętych na margines społeczny, mniejszości rasowych oraz kulturowych. Nie bacząc na polityczną poprawność artysta nie boi się tematów trudnych czy kontrowersyjnych. W maju 2007 roku zaczął współtworzyć artystyczną grupę „Penerstwo” wraz z innymi studentami Poznańskiej Akademii Sztuki takimi jak Wojciech Bąkowski, Piotr Bosacki, Tomasz Mróz, Konrad Smoleński, Magdalena Starska i Iza Tarasewicz. Nazwa tej grupy jest poznańskim regionalizmem, który ma zarówno konotacje negatywne, kojarzące się z człowiekiem niekulturalnym, niezwracającym uwagi na istotę zasad społecznych, ale także pozytywne, wiążące „penera” z człowiekiem posiadającym „respekt ulicy”, jak pisze Bosacki, jeden z założycieli grupy: „za określeniem powierzchownie pejoratywnym, kryje się pewna nuta podziwu”. Sztuka Penerstwa ma mówić sama za siebie i mieć prosty, wręcz niedojrzały przekaz. W tym samym roku Szlaga przedstawił swoje prace na wystawie „Freedom Club”. Nazwa ta nawiązuje do fikcyjnej organizacji, którą reprezentował Ted Kaczyński (Unabomber), która przez niemal 20 lat terroryzowała Amerykę. Artysta stara się zrozumieć i na nowo zinterpretować założenia, które miałyby stać za anarchoprymitywnym pojęciem Freedom Club’u opisywanego przez Teda Kaczyńskiego. Tym samym wraca do swoich korzeni i przedstawia zestawienie polskiej postkomunistycznej prowincji z postkapitalistycznym Detroit. Wiosną 2012 roku Szlaga wybrał się wraz z Honzą Zamojskim statkiem towarowym z Antwerpii do Nowego Jorku na targi sztuki Frieze. Wybór środka transportu nie był przypadkowy, miał nawiązywać do sposobu w jakim imigranci przed kilkudziesięciu i kilkuset laty podróżowali, aby spełnić swój amerykański sen. W czasie podróży artyści wspólnie przygotowali prezentację swoich prac zatytułowaną „Transatlantyk”, nawiązując tym samym do dzieła Gombrowicza. Pojęcie transatlantyku odnosi się także do połącznia odległych kontynentów, a tym samym kultur, ras i wierzeń. Szlaga nazywany jest przez krytyków postmodernistą, dystansującym się od napływu informacji i interpretującym świat w swój własny sposób, artystą próbującym zdefiniować na nowo pojęcia polskości, globalizacji, kultury i natury.