Polswissart

W labiryncie paryskiego metra, na peronach, podróżując z jednego do drugiego końca miasta, Piotr zbiera zabłąkane słowa. Układa puzzle, jednak czy jedna litera spotka tę drugą? Nagle w ciemnych korytarzach pojawia się wiersz, oświetlając sens zapomnianego muru: to wspaniały obraz Piotra i odnaleziona droga…

– Irène Jacob

Sztuka Piotra Czajkowskiego staje w obronie tego ducha awangardy i dziś, w drugiej dekadzie XXI wieku. Podobnie jak jego poprzednicy, twórczość tego artysty pobudza do myślenia i jest głęboko zakorzeniona w historii europejskiego modernizmu. Twórca ma determinację godną długodystansowca eksplorującego trudne i głębokie pokłady myślowe.

– prof. Richard Demarco

Praca „Metro / White” Piotra Czajkowskiego jest kolejną odsłoną z cyklu METRO, który artysta nieprzerwanie kontynuuje od 2012 roku oraz który stanowił przedmiot jego rozprawy habilitacyjnej w 2020 roku. Stworzona kompozycja swoim układem przypomina swoistą krzyżówkę, zapisaną tajemniczym kodem. Z rzędów liter wyłowić można nazwy stacji paryskiego metra: Porte de la Chapelle, Bobigny – Pablo Picasso, Porte Dauphine, Trocadéro, Montparnasse… Tworzą one nieskończone ciągi znaczeniowe. Na obrzeżach dodatkowo towarzyszą im numery poszczególnych linii – 12, 5, 2, 9, 1, 3 i 4. W tej artystycznej łamigłówce, odwołującej się do urbanistyki Paryża – prawdziwego miasta-ikony, symbolu zachodniej kultury – Czajkowski zawarł metaforę podróży: „Metro to podróż. Całe nasze życie jest podróżą. Nieustannie kroczymy w różnych kierunkach. Dążymy do szczęścia, miłości, spełnienia. Nasze spotkania z ludźmi, ważne sytuacje, zmiany życiowe są kolejnymi punktami na trasie tej podróży, są jak stacje metra. Tu wsiadamy, tam wysiadamy, przesiadamy się i jedziemy dalej… Moje prace symbolizują wędrówkę w głąb siebie, w przeszłość i przyszłość, nie zapominając o teraźniejszości. W tej wędrówce nic nie jest oczywiste, wiele pozostaje przed nami ukryte” (Czajkowski P., Cykl METRO, piotrczajkowski.com).

Podziemny świat Paryża ze swoim skomplikowanym układem urbanistycznym to punkt wyjścia dla artysty do rozważań natury egzystencjalnej. Jest szkołą życia, której doświadcza codziennie ponad cztery miliony osób – mieszkańców, przyjezdnych, turystów. Metro uczy tolerancji, akceptacji napotykanych na swej drodze „obcych”, szacunku do ludzi różnych ras, wyznań, orientacji, a także innego wykształcenia czy majętności. Obrazy z cyklu METRO są najważniejszą serią w twórczości Czajkowskiego. Prace oprócz swojego wymiaru symbolicznego, stanowią również niejako pamiętnik z podróży artysty do Paryża – to urwane momenty z pamięci, składające się w wyjątkowy obraz.