Polswissart

Cokolwiek by kto twierdził, to niezawodna, że jedyny dziś malarz w naszym kraju wzięty i głośny to pan Suchodolski. Nie tylko sława jego wybiegła za granicę, nie tylko utwory jego zdobią ściany cesarskiego pałacu w Petersburgu, mieszczą się w galeriach książąt włoskich, ale co trudniejsza, imię jego zostało popularne w kraju.
(Grabowski M., Artykuły literackie, krytyczne, artystyczne, Warszawa 1849, s. 173-203.)

January Suchodolski był jednym z przedstawicieli romantyzmu w sztuce polskiej. Po upadku powstania listopadowego zdecydował się nie wyjeżdżać z kraju i przyjąć rządowe stypendium artystyczne. W latach 1832-33 kształcił się na Akademii Francuskiej w Rzymie, pod okiem Horacego Verneta. Wpływ profesora silnie zaznaczył się w jego późniejszej twórczości, nie tylko na gruncie tematu, ale też formy i warsztatu. W 1860 roku artysta współzałożył Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, a cztery lata później przyczynił się do powstania także Muzeum Sztuk Pięknych.

Suchodolski zdobył popularność jako autor romantycznych obrazów o charakterze patriotycznym. Malował głównie sceny historyczno-batalistyczne z okresu wojen napoleońskich i powstania listopadowego. Uprawiał malarstwo amatorsko, jako formę deklaracji obywatelskiej. Jego dzieła łączą romantyczno-realistyczną treść z idealizująca formą, co jest charakterystyczne dla polskiego malarstwa tego okresu. Co interesujące, zasługą Suchodolskiego było wyróżnienie motywu konia jako samodzielnego tematu malarskiego – kontynuowanego później chętnie m.in. przez Juliusza Kossaka.

W prezentowanym autoportrecie na koniu Suchodolski jawi się nam jako elegancki mężczyzna w stroju jeździeckim. Artysta namalował siebie w biało-czarnym ubraniu cywilnym, ale jego nakrycie głowy świadczy o wojskowej przynależności. Suchodolski od dzieciństwa przysposabiał się do służby w szeregach wojska narodowego. Od 1810 roku kształcił się w Korpusie Kadetów Szkoły Elementarnej Artylerii i Inżynierów Wojsk Księstwa Warszawskiego. „W 1823 roku został adiutantem polowym przy gen. Wincentym Krasińskim, dowódcy pułku Grenadierów Gwardii Królewskiej w Warszawie. Fakt ten zaważył na karierze artystycznej młodego twórcy, a także na ogólnym wykształceniu i szerokich znajomościach. Adiutantura wprowadziła Suchodolskiego do pałacu, w którym miał możność obcować z bogatymi zbiorami dzieł sztuki. Pod wpływem gawęd odbywających się na literacko-towarzyskich wieczorach czwartkowych w domu generała, artysta próbował odtworzyć zasłyszane sceny. (…) Duży wpływ wywarła na artyście galeria obrazów Krasińskiego, a szczególnie obrazy Horacego Verneta, słynnego batalisty francuskiego, którego obraz „Bitwa pod Somosierrą” skopiował parokrotnie. W 1825 roku miała miejsce pierwsza ekspozycja prac malarza na Wystawie Publicznej Dzieł Sztuki Pięknych w Warszawie. Po koronacji cara Mikołaja I na króla Polski artysta towarzyszył Krasińskiemu w 1829 roku w misji notyfikacyjnej do Wiednia. To właśnie dzięki tej podróży otrzymał list polecający do Verneta, dzięki uprzejmości księcia Reichstadtu – Napoleonowi II Bonaparte” (fragment opinii dr Pawła Napierały, Poznań 12.05.2020).

Prezentowane dzieło odznacza się doskonałym rysunkiem i dużą biegłością techniczną. Artysta w swojej karierze stworzył jeszcze kilka innych kompozycji, bazujących na podobnej perspektywie – m.in. „Portret konny Paskiewicza” (ok. 1841) oraz „Portret konny małżonków Schossland” (1854), które znajdują się dziś w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Tymczasem na rynku aukcyjnym prace Suchodolskiego należą do rzadkości. Autoportret malarza stanowi zatem niezwykły rarytas kolekcjonerski, nie tylko dla miłośników jego twórczości.

Poznań, kolekcja prywatna