Polswissart

"Coach baseballowej drużyny juniorów młodszych, z miasta Richmond Hill pod Toronto, z powodu braków w budżecie klubu na wakacyjne zgrupowanie, wpadł na ciekawy pomysł pozyskania finansów. Zaproponował udział drużyny w przygotowanej przez Instytut Technologii Alternatywnej Żywności w Toronto degustacji, zakończonej zbieraniem przez pracowników instytutu opinii o daniach. Za uczestnictwo w tygodniowych testach instytut miał wypłacić Klubowi Baseball Richmond  Hill Blue Jays honorarium zapewniające pokrycie kosztów zgrupowania.

Już pierwszego dnia degustacji doszło do sporego zamieszania. Serwowane było danie — kotlet z fasolki adzuki, jako zamiennik mięsa, z zielonym makaronem z glonów morskich. Talerze postawiono na stołach i konsumpcja miała rozpocząć się po jednoznacznym sygnale prowadzącego badania. Młody łapacz zespołu Blue Jays, znany w drużynie ze swojego apetytu, przedwcześnie zjadł porcję makaronu. Przed kontrolą zawartości talerzy, chcąc zatrzeć ślady swojego łakomstwa, umieścił obok kotleta sznurowadła ze sportowych butów. Uszło to uwadze naukowców prowadzących testy.

Pierwszy dzień testów w Instytucie Technologii Alternatywnej Żywności zakończył się pozytywnie."

-Andrzej Paruzel

Dowcip pozwala nam wykazać brak zgodności między ideałem a rzeczywistością, czy logiką a absurdem. – Stanisław Ruksza

Andrzej Paruzel w Biurze używa metod dryfu – eksperymentu, wywodzącego się wprost z praktyk Międzynarodówki Sytuacjonistycznej, będących zarówno wędrowaniem, błądzeniem po mieście, jak i rodzajem antropologicznego, choć heretyckiego badania. W wielu pracach Paruzel operuje humorem czy śmiechem. To nie cynizm, dziś służący raczej neoliberalnemu porządkowi, wyśmiewający zaangażowanie i chęć zmiany, a raczej śmiech dystansujący względem „piekła społecznego”, pozwalający znieść koszmar przygodności istnienia. Śmiech jednocześnie znosi patos, ale już (na szczęście) nie moc tematu. To postdadaistyczna strategia podważania pozornie oczywistych prawd. Ten śmiech ma też i walor krytyczny, który jest zresztą elementem naszych zmagań z losem. Dowcip pozwala nam wykazać brak zgodności na przykład między ideałem a rzeczywistością, czy logiką a absurdem. Andrzej Paruzel stosuje świadome pomyłki, wprowadza nas w błąd. Miesza w pracach prawdę z fikcją, prawdziwych bohaterów z wymyślonymi. Artysta korzysta z metafizyki codzienności, „błędów w oprogramowaniu” i ujawnianiu niejasnych fenomenów przywidzeń, braków, nie tworzy jednak domkniętej konstrukcji, raczej sensualne refleksy rzeczy w solipsystycznym ujęciu.

(fragmenty tekstu Stanisława Rukszy „Szczekał na mnie wnuk psa, który szczekał na Strzemińskiego”, Andrzej Paruzel. Szczekał na mnie wnuk psa, który szczekał na Strzemińskiego [katalog wystawy], wyd. Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia w Radomiu, Radom 2019)  

kolekcja artysty

Już w czasie pierwszych studiów uniwersyteckich, na początku lat siedemdziesiątych, Andrzej Paruzel wyjeżdżał do Paryża, gdzie poznawał prace konceptualistów europejskich i amerykańskich, posługujących się fotografią i video. Paruzel wspomina: „Bardzo ceniłem strukturalne prace Jana Dibbetsa, działania do kamery Valie Export, Petera Weibla czy performatywne instalacje Nam Jun Paika. Uprawianie fotografii analitycznej, badającej własne medium jeszcze bardziej "wykorzystałem" w łódzkiej szkole filmowej, gdzie poznałem twórczość starszych kolegów z Warsztatu Formy Filmowej”. Artysta realizował cykle prac fotograficznych, video zapisów i instalacji, gdzie badał relacje między sobą, swoim postrzeganiem przestrzeni a rejestrującą ją kamerą. Na indywidualnej wystawie podtytułem "Sytuacje video fotograficzne" w 1977 roku w paryskiej galerii Lara Vincy, Paruzel prezentował prace o takiej problematyce. Na centralnym miejscu eksponowana była praca ''Czarny kwadrat''. Choć nie użył w niej kamery video z monitorem, to wprowadzając lustro przed aparat fotograficzny w pewnym stopniu stworzył zamknięty układ w przestrzeni dający się obserwować i rejestrować. Artysta wspomina paryską ekspozycję: „Pracę powstałą niemal pół wieku temu zapamiętałem szczególnie jeszcze z innego powodu. Podróżowałem na wystawę do Paryża najtańszym środkiem lokomocji – pociągiem. Wszystkie prace miałem w wielkiej teczce, a ta praca była przygotowana przez introligatora na połączonych, ale składających się, czterech tekturach. Precyzyjne sprawdzanie celników i żołnierzy na granicy z NRD, a później dwukrotnie na granicy Berlina wschodniego i zachodniego sprawiło, że musiałem wyciągać, rozkładać pracę i składać w przeładowanym przedziale narażając współpodróżnych na niedogodności. Drżałem, aby praca nie zniszczyła się i żeby jej nie stracić z powodów znanych tylko upartym kontrolerom...”.

Wśród licznych wystaw krajowych i zagranicznych na szczególną uwagę zasługują: Works and Words, Foundation De Appel, Amsterdam(1979), Extended Photography, International Biennale of Photography, Wiener Secession, Wiedeń (1981), XII Biennale de Paris, Musée d’art. Moderne de la Ville de Paris, Paryż (1982), Présences polonaises. L’art. vivant autor du Musée de Łódź, Centre Georges Pompidou, Paryż (1983), Drogi Kultury europejskiej, Slovenska Narodna Galéria, Europsky kulturny klub na Slovensku, Bratysława; Tension A.S.B.L., Hotel de Ville, Accademie Royalede Beaux-Arts de Brussels, Bruksela; Kunst-Werke, Berlin (1991), Drogi Kultury europejskiej, Hotel Sztuki, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź (1992),Analogue. Pioneering Artists’ Video from UK, Canada and Poland (1968-88), Tate Modern, Londyn(2006), Polska fotografia konceptualna, Freies Museum, Berlin (2011), Worcester Art Museum, Massachusetts, USA (2019).