Polswissart

On [Salaburski] nie bawi się laniem farb i gipsu. Wie zawsze, co wyniknie. Pewnie kreśli swe precyzyjne kreseczki. Jest panem sytuacji. Może porządkować to wszystko wedle intelektualnej koncepcji. – Jerzy Stajuda

(Gola J., Sitkowska M. [red.], O obrazach i innych takich, wyd. Muzeum Akademii Sztuk Pięknych, Warszawa 2000, s. 30)

Malarz i aktor, po ukończeniu w 1939 roku gimnazjum im. R. Traugutta w Częstochowie, podjął prywatną naukę malarstwa i rysunku u Zdzisława Kałędkiewicza. Po wojnie znalazł się w Krakowie, gdzie kontynuował edukację artystyczną u prof. Pautscha. Równocześnie w roku 1946 zdał egzamin eksternistyczny przed Komisją Związku Artystów Scen Polskich uzyskując uprawnienia do wykonywania zawodu aktora. Pracował w teatrach w Toruniu, Łodzi i Warszawie, realizując tam również scenografie.

Równolegle tworzył malarstwo olejne, które szybko wyewoluowało w kierunku abstrakcji. Salaburskiego pociągała w niej zwłaszcza wolność wypowiedzi i nieograniczonego wpływu artysty na określanie przestrzeni malarskiej. Został członkiem „Grupy 55” przy Galerii Sztuki Nowoczesnej „Krzywe Koło”. Manifest tego ugrupowania z 1955 roku zaczynał się od mocnego stwierdzenia, że „obraz jest prowokacją”. Jego autorzy zwracali także uwagę na coraz częstsze mieszanie sztuki intelektualnej z tanim estetyzmem.Środowisko, skupione wokół postaci Mariana Bogusza, bardzo szybko znalazło się w czołówce najważniejszych punktów na artystycznej mapie Polski. „Krzywe Koło” było jedną z pierwszych galerii w kraju, która w dobie socrealizmu lansowała twórczość zaangażowaną i awangardową. Salaburski uczestniczył w pierwszej wystawie „Grupy 55” w „Krzywym Kole” latem 1956 roku. Był artystą aktywnym wystawienniczo. Począwszy od debiutu na wystawie związkowej ZPAP w Częstochowie w roku 1945, brał udział w wielu pokazach zarówno w kraju jak i zagranicą, między innymi w Kopenhadze, Dusseldorfie, Utrechcie, Sztokholmie, Wiedniu, Toronto czy Nowym Jorku. Wystawy Salaburskiego, odbywające się przy udziale ścisłej czołówki artystów ówczesnej awangardy, jak Henryk Stażewski, gromadziły tłumy. Znaczna część spuścizny artystycznej znalazła się w kolekcjach zagranicznych. Abstrakcyjne malarstwo Salaburskiego cechowało się wyraźnie zaznaczoną strukturą prezentowanych form, wyrafinowanym kolorytem, jak również dynamiką i plastycznością materii. Niesłusznie pozostająca w cieniu takich twórców jak Kantor, Maziarska czy Lenica, twórczość Zdzisława Salaburskiego bez wątpienia należy do najważniejszych przejawów nurtu malarstwa materii w Polsce.