Polswissart

sygn.: Makowski REPRODUKOWANY I OPISANY: Ilkosz B., Zapisy przemian. Sztuka polska z kolekcji Krzysztofa Musiała, Wrocław 2008, str. 158, poz. 54. Często powracam do martwych natur, które mi pozwalają swobodnie myśleć i wyszukiwać kształty, ich plastyczny wygląd i możliwość przedstawienia na płótnie. (z: Tadeusz Makowski, Pamiętnik, Warszawa 1961, str. 118) Tadeusz Makowski to jeden z najwybitniejszych polskich malarzy XX wieku. Artysta na przełomie 1908 i 1909 r. wyjechał do Paryża, gdzie pozostał do końca życia. Był członkiem Towarzystwa Artystów Polskich w Paryżu. Brał udział w Salonach paryskich: Niezależnych, Tuileries, Jesiennym i De L’Oeuvre Unique. Właściwy sobie styl zdefiniował artysta dopiero pod koniec lat dwudziestych kiedy wykrystalizował indywidualne, świadome podejście do formy i koloru. Do tego momentu twórczość Makowskiego przechodziła przez wiele faz i czerpała inspirację z wielu źródeł – stąd tak wielka różnorodność w jego dorobku. Mieszkający na stałe w Paryżu i poddawany działaniu coraz to nowszych bodźców Makowski nie czuł się w pełni usatysfakcjonowany, co wynika z treści jego Pamiętnika. To wówczas, pod koniec lat 20-tych zwrócił się ponownie w stronę martwych natur, co zaowocowało wystawą w 1924 roku w paryskiej galerii Berthe Weill. Obrazy, które powstały w tym okresie, zwłaszcza ulubione przez Makowskiego kosze owoców i kwiatów to hołd złożony naturze – prezentowany Koszyk z jabłkami pod względem stylistycznym można śmiało zaliczyć do tej właśnie serii obrazów przepełnionych ciepłymi nasyconymi barwami.

Było w nim coś z niewinnego dziecka – jakaś świeżość, niewinność, a jednocześnie to był bardzo wykształcony człowiek.
– Marcel Gromaire

Tadeusz Makowski to jeden z najbardziej rozpoznawalnych polskich malarzy XX wieku. Postawa artystyczna Makowskiego ukształtowała się w początkowym okresie pod wpływem symbolistycznego malarstwa pejzażowego Stanisławskiego, zaś twórczość Mehoff era przekazała mu zrozumienie istoty rysunku jako środka ekspresji i zamiłowanie do dekoracyjnej, secesyjnej stylistyki. Artysta na przełomie 1908 i 1909 r. wyjechał do Paryża, gdzie pozostał do końca życia. Był członkiem Towarzystwa Artystów Polskich w Paryżu. Brał udział w Salonach: Niezależnych, Tuileries, Jesiennym i De L'Oeuvre Unique. Jego zainteresowania scenografią teatralną przejawiły się w wykonywaniu kukiełek dla krakowskiego kabaretu "Zielony Balonik". W Paryżu zafascynowała artystę klasycyzująca, symboliczna sztuka Puvis de Chavannes'a. Około 1911 przejął od Le Fauconniera i kubistów zwartą konstrukcję obrazu i geometryzujące traktowanie form; kształt wydobywał jednak światłocieniowym modelunkiem i obrysowywał wyrazistym konturem. Na jego twórczość silnie wpłynęła podróż do Bretanii oraz postimpresjonistyczna sztuka Ślewińskiego. W 1918 pojawił się w obrazach Makowskiego motyw kluczowy dla jego dalszej twórczości - postać dziecka. Artysta malował wówczas liryczne, naiwne w wyrazie wizerunki dzieci w pastelowych, wysmakowanych tonacjach. Około 1920 powstały inspirowane sztuką Pietera Bruegla St. rozległe pejzaże ożywione sztafażem i utrzymane w zmatowiałej kolorystyce z przewagą brązów i zieleni. Rok 1928 stanowił istotną cezurę w twórczości artysty. Skrystalizował się wówczas jego indywidualny styl obrazowania, niepowtarzalny w kontekście sztuki europejskiej. wykształcił wtedy własny, charakterystyczny i łatwo rozpoznawalny styl łączący echa kubizmu, fascynację sztuką ludową i malarstwa artystów naiwnych. W latach 1929 – 30 Makowski tworzył liczne kompozycje olejne, akwarelowe, rysunkowe z przedstawieniami dzieci. Należą one do dojrzałej i artystycznie wysublimowanej fazy twórczości Makowskiego, w której artysta uprościł kształty, sprowadzając je do trójkątów, walców i stożków, liniom nadał moc i wyrazistość. Prócz malarstwa sztalugowego, akwareli i rysunku Makowski uprawiał techniki graficzne - drzeworyt, akwafortę i litografię. Zajmował się ilustrowaniem książek i projektowaniem okładek; ozdobił drzeworytami wydane w 1925 w Paryżu „Pastorałki” Tytusa Czyżewskiego. Pisał ponadto wiersze, opowiadania i teksty z zakresu teorii sztuki.