Polswissart

Smutne spuszczone oczy kobiety, ręce złożone na kolanach, wszystko w obrazie przekonuje nas o melancholijnym charakterze pracy. Modelka siedzi na jednolitym szarym tle, nic nie rozprasza naszej uwagi od zrezygnowania bijącego z oblicza kobiety. Artysta prawie całe swoje życie walczył z wyniszczającą chorobą, więc motyw śmierci był mu bardzo bliski. Nic więc dziwnego, że znalazł coś inspirującego w zadumanej postaci. Przedstawienie jest piękne, twarz kobiety (jedyna jasna plama obrazu) jest malowana w mistrzowski sposób. Jako jedyny element dzieła niesie za sobą cechy charakterystyczne modela. Reszta jej ciała jest schowana pod ciemnym strojem i czarnym kapeluszem. Artysta chciał abyśmy skoncentrowali uwagę na przejmującym w swej melancholii i zamyśleniu obliczu sportretowanej. Róża Aleksandrowicz prowadziła skład materiałów malarskich w Krakowie. Przychodzili tu znani malarze m.in. Jacek Malczewski, który namalował jej piękny wizerunek. Podobno Róża miała kilka swoich portretów gdyż słynni krakowscy artyści, w owych czasach przeważnie byli biedni i w ten sposób odwdzięczali się jej za otrzymywane materiały malarskie. Delikatne sfumato nadaje całej pracy bardzo subtelny charakter. Mieczysław Wallis opisał charakterystyczne malarstwo Mierzejewskiego: Jedną z zasadniczych cech tego stylu jest stosowanie ledwo dostrzegalnych niuansów barwnych, tonów i półtonów, które wydobywa przeważnie z chłodnej zielonkawoszarej lub zielonkawobłękitnej tonacji. W związku ze swym malarstwem niezwykle subtelnych odcieni barwnych wypracował Mierzejewski swą własną technikę, zwłaszcza w malarstwie olejnym. Nie malował alla prima, lecz najpierw podmalował obraz, później zaś kładł farbę cieniutkimi warstewkami, wcierając ja w warstwę poprzednią. Często pozwalał jednej warstwie przeświecać poprzez drugą. Dzięki temu otrzymywał świetlistość, mienienie się i migotanie tonów.

Warszawa, kolekcja prywatna
Polswiss Art, aukcja 10.12.2019, poz. 22
Warszawa, kolekcja prywatna
Warszawa, Muzeum Narodowe (depozyt)
Warszawa, kolekcja Jerzego Mierzejewskiego
Kraków, własność Róży Aleksandrowicz

Warszawa, Muzeum Narodowe, Jacek Mierzejewski, Andrzej Mierzejewski, Jerzy Mierzejewski: dzieła ze zbiorów muzeów polskich i kolekcji prywatnych, 2004 (jako własność Jerzego Mierzejewskiego).

Jacek Mierzejewski, Andrzej Mierzejewski, Jerzy Mierzejewski: dzieła ze zbiorów muzeów polskich i kolekcji prywatnych [katalog wystawy], wyd. MNW Warszawa 2004, poz. 14.
Rutkowski Sz., Jacek Mierzejewski, seria: Monografi e Artystyczne, tom XII, s. 16, poz. 40. (jako własność Róży Aleksandrowiczówny).