Polswissart

Prezentowana kompozycja z melonem i arbuzami opiera się na soczystej grze kolorów i kontrastów. W prostej, umownej przestrzeni, na blacie stołu widnieje kremowy kosz ze złocistym melonem oraz kuszące, rozkrojone kawałki arbuza. Wyraźne, szerokie pociągnięcia pędzla zarysowują krągłości owoców i tworzą artystyczną wizję rzeczywistości, podszytą wrażliwą, namiętną stroną ludzkiej psychiki. Malarsko rozmieszane plamy koloru, zyskują w oddali na szlachetności i wdzięku. Wyraźne stają się niuanse barwne, zaznaczone cienie oraz światło. Całość odznacza się dekoracyjnością i harmonią.

Genialny kolorysta Rajmund Kanelba triumfował przede wszystkim jako uznany portrecista, malarz kobiet i dzieci. Jednak jego sztuka to również malowane przez całe życie, doskonałe warsztatowo martwe natury - bukiety kwiatów w wazonach oraz kompozycje złożone z owoców i warzyw. Artysta buduje je posługując się szeroką, rozmytą plamą barwną. „Jego wizja jest delikatna i subtelna, a jego oko niezwykle wrażliwe na wszelkiego rodzaju modulacje kolorów i wszelkie wariacje nastroju" (François Thiébault-Sisson F., „Le Temps”, X. 1928). Dzieła cechuje wyszukana, przyjemna dla oka paleta barwna z dominacją fioletów, zgaszonych czerwieni, kremowych bieli i jasnych zieleni. Niezwykle malarsko oddane kształty są uproszczone, a zarazem mocno sugestywne, gdyż „(…) kolor jest w stanie budować bryłę tak samo precyzyjnie, jak linia” (Juszczak W., Postimpresjoniści, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1985, s. 179).

Belgia, kolekcja prywatna

(…) Kanelba jest przede wszystkim kolorystą i to nie byle jakim. Przeczulona wrażliwość daje mu bogatą gamę kolorystyczną, jakiej nie powstydziłby się żaden ze znakomitych malarzy paryskich; to też obrazy jego wytrzymują bez trudu sąsiedztwo tak potężnych kolorystów, jak Chagall, Pascin i Kisling.

(Prędski A., Aberdam i Kanelba, w: „Wiadomości Literackie”, nr 29, 1928, s. 2.)

Rajmund Kanelba, a właściwe Rajmund Mojżesz Kanelbaum urodził się w Warszawie w 1897 r. Tam też stawiał pierwsze kroki jako artysta, ucząc się pod okiem Stanisława Lentza i Witolda Pruszkowskiego. W 1919 r. wyjechał kontynuować studia malarskie do Wiednia, z których jednak po kilku miesiącach zrezygnował i powrócił do kraju. Podobnie krótko trwały jego studia prawnicze w Krakowie, rozpoczęte pod naporem matki. Jego kariera nabrała tempa dopiero w 1926 r., gdy zamieszkał na stałe w Paryżu i znalazł się w środowisku artystów Montparnasse. Wówczas nawiązał ważne kontakty z marszandami Marcelem Bernheimem i Leopoldem Zborowskim. Widząc potencjał w pracach Kanelby, panowie postanowili zająć się promocją jego twórczości i zorganizowali mu pierwsze indywidualne wystawy (Galerie Bernheim, Galery Zborowsky, Paryż 1928 r.). Po nich nastąpiły kolejne nie tylko w Paryżu, lecz także Berlinie, Warszawie, Łodzi, Nowym Jorku, Edynburgu i Glasgow.

Styl Kanelby ukształtował się pod wpływem francuskiej awangardy. Jego pierwsze, akademicko wyidealizowane prace ustąpiły na rzecz bardziej ekspresyjnych, malarskich kompozycji: „Materiał farby olejnej ma u niego połyskliwość emalii; kolor zawsze wyszukany, zazwyczaj z ciekawie przeprowadzoną dominantą pewnej barwy; jego kompozycja jest niekiedy zanadto nawet harmonijna…, nazbyt ściśle zamknięta w liniach okrągłych, do których artysta ma wyraźną predylekcję” (Husarski W., „Tygodnik Ilustrowany” 1932, s. 739). Kanelba uważany był za wyrafinowanego kolorystę. Francuski pisarz André Salmon w monografii poświęconej artyście określił go nawet mianem „spadkobiercy Renoira” (Salmon A., Kanelba, Paris, November, 1933). Malował przede wszystkim pełne poetyckiego czaru przedstawienia kobiet, akty oraz portrety dzieci, w tym również swego syna George’a. Czasem zwracał się ku pejzażom, martwym naturom i scenom rodzajowym, budując malarskie wizje w nadzwyczaj subtelny i delikatny sposób.

Swoje życie dzielił pomiędzy Paryż, Londyn i Nowy Jork. W Wielkiej Brytanii przeczekał wojnę, zarabiając jako wzięty portrecista wyższych sfer. Sportretował m.in. hrabiego Edwarda Raczyńskiego, wnuki baronowej Violet Astor oraz królową Elżbietę II. Po nowojorskiej wystawie w słynnej Galerii Paula Reinhardta w 1937 r., jego twórczość zaczęła być ceniona także za oceanem.