Polswissart

Niech mi się przyśni dworek skryty w białych sadach,
Z drewnianym gankiem w młodych, gęstych winogradach;
(…)
By mi w tym miejscu, nie znanym nikomu,
Przedziwnie jak w obczyźnie i słodko jak w domu.

(Staff L., „Dworek” [fragment], [w:] „Gałąź kwitnąca”, Lwów 1908)

W swoim malarstwie Ludwik Gędłek skupia się przede wszystkim na ukazaniu polskiej wsi i piękna rodzimego krajobrazu Galicji, którą opuścił by studiować, a następnie osiąść na stałe w Wiedniu. Tworzył sceny batalistyczne i rodzajowe – targi, polowania, patrole, przedstawienia kozaków i powstańców, których zawsze nieodłącznym elementem były sylwetki koni. Jego styl i obrana tematyka bliskie są dziełom szkoły monachijskiej, tj. sztuce Józefa Brandta, Alfreda Wierusza-Kowalskiego czy Maksymiliana Gierymskiego.

Oferowany obraz przedstawia powrót z polowania. Swojski pejzaż tworzy polski dworek ziemiański, otoczony zielenią drzew i krzewów. Towarzystwo, które dopiero co zajechało przed domostwo, tłoczy się na szerokim podjeździe. Myśliwi schodzą z wozu, dookoła krzątają się psy, stoją konie. Na drewnianym ganku gospodarz wita przyjezdnych, na co jeden z mężczyzn dumnie unosi w górę myśliwskie trofeum. Realistyczna kompozycja oddana została w pietyzmem dla szczegółów, podkreślając sielską atmosferę polskiej wsi.

Poznań, kolekcja prywatna
Agra-Art, aukcja 11.06.1995
Londyn, Sotheby's, aukcja 11.04.1995, poz. 181
Stuttgart, Nagel, aukcja 12.03.1994, poz. 2533

Obrazy Gędłka charakteryzują się dobrym warsztatem, ciepłą, zgaszoną kolorystyką, realistycznym opracowaniem szczegółów krajobrazu.

(Wielka Encyklopedia Malarstwa Polskiego, wyd. Kluszczyński, Kras. 154.)

Malarz, przedstawiciel realizmu. Studia artystyczne odbył w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (1861- 1872), pod kierunkiem Władysława Łuszczkiewicza. W 1873 roku otrzymał stypendium, które pozwoliło mu na wyjazd z polski, aby kontynuować naukę. Swe umiejętności malarskie doskonalił w wiedeńskiej akademii w pracowniach Eduarda Peithnera Lichtenfelsa i Carla Würzingera (1872-1877). Z miastem związał się aż do swojej śmierci. Debiutował w 1863 roku na wystawie w Krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. W późniejszych latach prezentował swoje prace tam i w lwowskim TZSPS wielokrotnie (1863, 1866-67, 1972, 1876, 1888). Wystawiał również w Salonie Krywulta w Warszawie, a także w Dreźnie w latach 1882-90. Repertuar tematyczny artysty obejmował pejzaże, głównie podkrakowskie, sceny batalistyczne i rodzajowe epizody. Dobre opanowanie rysunkowego warsztatu i zmysł obserwacji pozwalały mu trafnie odtwarzać sylwetki galopujących koni, rozpędzone końskie zaprzęgi i ścierających się w walce jeźdźców. Niezaprzeczalna siła i piękno obrazów Ludwika Gędłka polega głównie na świetnie uchwyconej dynamice sceny i ekspresji postaci oddanej w drobiazgowy sposób, a także specyficznym połączeniu barwnym: zgaszonych zieleniach, brązach i szarościach. Największą popularność przyniosły mu kompozycje, w których pojawiały się konie. Były to sceny batalistyczne oraz rodzajowe, często na jego obrazach pojawiali się Kozacy. Malował precyzyjnie, niemalże fotograficznie, co zjednywało mu wymagającą publiczność wiedeńską. Obrazy Gędłka znajdują się w wielu polskich i zagranicznych kolekcjach m.in. w Muzeum Narodowym w Warszawie, Polskim Muzeum w Chicago oraz we Lwowskiej Galerii Obrazów.